'Weidevogel zorgt voor extra dimensie'

De bestuurder van het agrarisch collectief Noardlike Fryske Wâlden werpt een blik op zijn Holsteins en Jersey-kruisingen. 'Een gemixt gezelschap', concludeert hij. De koeien hebben een gemiddelde productie van 8.200 kilo.

'Vroeger gaf het een kick als we met een 100.000-literkoe in Veeteelt stonden. Nu vinden we het top als een koe 40 tot 50 kilo haalt. We leven in een andere tijd. Natuurorganisaties vragen om de medewerking van de boer. Natuurinclusieve landbouw wordt belangrijker.'

Dat betekent ook een ander rantsoen voor de koeien en een andere kijk op de bodem; daar ligt het natuurlijke kapitaal. Dat boeren en tuinders in Nederland de wereld moeten voeden en een steeds hogere productie moeten halen, is een misvatting. 'Daar is Nederland te klein voor', beredeneert De Vries die samen met zijn vrouw, zoon en dochter een bedrijf runt van 150 koeien.

Dat open grasland kansrijk is voor weidevogels, bewijst hij op zijn huiskavel van 50 hectare.

'We boeken daar een enorme vooruitgang als het gaat om weidevogels. Het gebruik is vrij intensief. Een tijdje terug trof ik op een perceel mais het eerste kievitsei. Dat is een belevenis, een feestje. Weidevogels maken het veld levendig, ze zorgen voor een extra dimensie.' Vorig jaar telde hij er drie spannetjes grutto's, tien koppels tureluurs en 25 kievitsnesten.

Op een hectare of zes ligt sinds dit jaar het agrarisch natuurbeheerpakket natte dooradering; van natte landschapselementen in de vorm van van sloten, rietkragen en plasdras.

Plasdras op steltlopersniveau

Deze gebieden moeten vooral vissen, amfibieën, libelles en vogels aantrekken. 'We hebben een plasdras op steltlopersniveau aangelegd. Het is 200 meter lang en vier meter breed. Het is verbazingwekkend wat je dan allemaal ziet. Dat trekt enorm veel insecten aan, wat goed is voor de kuikenoverleving.'

Zijn weidevogelpassie is inmiddels een missie geworden. Door zijn enthousiasme probeert hij collega-boeren over de streep te trekken om op open grasland aan weidevogelbeheer te doen.

'Het is een gedachteverandering. Voor een zo hoog mogelijke melkproductie en graslandmanagement gaan, dat is er bij alle boeren ingepeperd. Maar de passie voor weidevogels mis ik. Sommige boeren geven aan dat ze blij zijn dat de weidevogels weg zijn, want dan hoeven ze er ook geen rekening mee te houden', zegt hij.

'Roepende in de woestijn'

'Er is daarom nog veel missiewerk te verrichten. Weidevogelbeheer en een economisch goed lopend bedrijf runnen hoeft elkaar niet te bijten. Naast groot weidevogelliefhebber ben ik een ondernemer in hart en nieren. De toko moet goed draaien. Ik ben soms een roepende in de woestijn, maar de beleving is voor mij groter dan de irritatie'.

Nu hij zelf voor plasdras en een hoger waterpeil zorgde, merkt hij dat buurcollega's wel meer interesse krijgen voor de bescherming van weidevogels. 'Ik zag laatst een buurman uit zijn trekker stappen. Hij zocht een nest. Hij hoeft nog niet eens het peil te verhogen. Dat hij zich bewust wordt van het belang van weidevogelbeheer is al een mooi neveneffect.'

Volgens De Vries is juist de trekker een mooi middel om weidevogels te spotten. 'Weidevogels zijn er niet bang voor. En je zit hoog, waardoor je alles goed kunt overzien.'

Grondpredatoren

Op zijn smartphone laat hij een filmpje zien dat hij maakte van alarmerende kieviten en grutto's. Als hij de predatie kan beheersen verwacht hij de komende jaren de weidevogelstand gelijk te houden of licht te laten stijgen.

'De provincie Fryslân komt steeds meer tot het inzicht dat de weidevogels alleen kunnen overleven als ze met name grondpredatoren als vos en steenmarter aanpakt. Een vergunning om de beschermde steenmarter aan te pakken in Aldeboarn laat dat zien.'

• Lees ook: Boeren laten hun inzet voor weidevogels zien

Liefde voor weidevogels overbrengen

De Vries bracht zijn liefde voor weidevogels en biodiversiteit over op zijn zoon en dochter. 'Waar ik vroeger niets moest hebben van distels, stond ik laatst met mijn zoon bij een distelveldje. Ik zei tegen hem: moet je kijken wat erop zit, allemaal vlinders en allerlei andere insecten!'

Maar ook zijn kleinkinderen van 2 en 4 jaar krijgen het al met de paplepel ingegoten. 'We gaan op de quad naar de pinken. Ik laat mijn kleinkinderen een bosje bloemen plukken. Spelenderwijs breng ik hen wat bij, in de hoop dat zij oog voor de natuur krijgen.'

Weidevogelbeheer in open grasland moet in het gebied uiteindelijk dezelfde kant opgaan als het onderhoud aan het coulisselandschap door boeren even verderop, besluit De Vries. 'Daar heb ik veel respect voor. Geen enkele melkveehouder zit te wachten op een boom in zijn grasland. We zijn het ook aan hen verplicht dat we in het open gebied onze verantwoordelijkheid tonen voor de weidevogels.'

• Lees meer in de krant van zaterdag 7 april.