'Grondgebruik moet je een monetaire waarde geven'

Wie is Selçuk Akinci?

'Ik heb een Turkse vader en een Nederlandse moeder, uit Terheijden om precies te zijn. Ik heb een opleiding journalistiek gevolgd, vooral vanuit mijn maatschappelijke betrokkenheid. Ik denk dat ik daarom ook in de politiek ben gerold. Eerst als lid van GroenLinks in Breda, daarna als raadslid en drie jaar als wethouder.

Dat zinloze gesleep en gesol met voedsel komt de kwaliteit echt niet ten goede

Selçuk Akinci, directeur Brabantse Milieufederatie

'Van huis uit heb ik meegekregen dat je je eigen rotzooi moet opruimen. Dat is denk ik de kern van mijn innerlijke drive voor de functie van directeur bij de Brabantse Milieufederatie (BMF). Ik word echt woest als mensen willens en wetens rotzooi lozen die de natuur schaadt, ook al is het niet expliciet verboden. Dan ben je in mijn ogen een klootzak en dan kom je mij tegen.'

Wat zijn kenmerkende karaktereigenschappen van de nieuwe BMF-directeur?

'Ik sta open voor andere meningen en zoek altijd naar de nuance. Ik ben dus ook echt niet iemand die vindt dat alles anders moet. Aan de andere kant ben ik erg ongeduldig als het allemaal te lang duurt. Maar ik ben ook reëel; de route die je soms moet bewandelen om doelen te bereiken, zal vaak afwijken van de kortste weg.'

U volgt Nol Verdaasdonk op die ruim zeven jaar aan het roer van de BMF stond. Betekent een nieuwe kapitein ook een andere koers?

'Laat ik vooropstellen dat ik natuurlijk niet precies dezelfde ideeën als Verhaasdonk heb, maar de grote lijnen zullen door mijn komst echt niet veranderen. Natuur, landschap en duurzaamheid zijn de drie pijlers van de BMF. We zijn niet een stel hobbyisten die Brabant willen veranderen in één groot natuurgebied, maar we willen wel meer balans tussen natuur en economische bedrijvigheid in het buitengebied.'

Wat is uw bijdrage daaraan?

'Ik wil nog meer investeren in betrokkenheid van de maatschappij, in kansen en oplossingen en ik wil nog vaker aan de overlegtafel zitten met andere partijen die een ander gedachtegoed nastreven. Sommige mensen zien de BMF alleen als een partij die in de rechtszaal staat. Dat is natuurlijk niet zo.'

Toch heeft de BMF onlangs nog, met succes, geprocedeerd tegen de komst van insectenkweker Protix naar Den Bosch. Bij uitstek een duurzaam initiatief om dicht bij huis eiwitten te produceren voor veevoer.

'De BMF heeft geen bezwaar tegen insectenkweek, maar dan moet zo'n fabriek natuurlijk wel op een goede plek worden gevestigd zonder of met zo min mogelijk nadelige effecten op de omgeving. Dat was op bedrijventerrein De Poeldonk helaas niet het geval.'

Wat ziet u als een belangrijk en acuut agendapunt voor uw organisatie?

'De beschikbaarheid van zoet water is een acuut probleem dat in de toekomst alleen maar groter zal worden, als je de klimaatverandering doortrekt. Het verdampingstekort gaat echt niet afnemen, langere perioden van droogte zullen voorkomen. Dan moet je gaan nadenken wat voor type landbouw daarbij past. Misschien moeten we andere, meer droogtebestendige, gewassen gaan telen of grote hoeveelheden water bufferen voor gebruik in de droge perioden.'

Wat heeft dat met de natuur te maken?

'De grootste bedreiging is in onze ogen dat de kwaliteit van de natuur achteruitgaat. De klimaatverandering heeft een enorme impact en effect op onze natuurgebieden. Cruciaal is dat de bodem weer gezond wordt en blijft. ZLTO erkent dat ook. Dan kom je ook weer bij het creëren en sluiten van kringlopen uit, mits het toepasbaar en economisch haalbaar is. De bodem is de basis. Alles wat je daarop doet, moet binnen het zelfherstellend vermogen van die bodem gebeuren.'

ZLTO hamert daar al jaren op bij leden en heeft ook diverse producten en projecten om de bodemkwaliteit te verbeteren. Wat kan de BMF daar nog aan toevoegen?

'Ik denk dat je het grondgebruik een monetaire waarde moet geven. De grondprijs is nu opgebouwd uit het aantal vierkante meters, de grondsoort en misschien nog een beetje in welke regio het perceel gelegen is. Het zou in mijn ogen veel logischer zijn als je ook een prijskaartje hangt aan de toestand van de bodem. Dan gaat het over het plantaardig organischestofgehalte, de mate van verdichting en capillaire werking. Dus hoe beter je bent omgegaan met de bodem, hoe meer je er in euro's voor terugkrijgt.'

De BMF is een zelfverklaard tegenstander van grootschalige mestverwerking, terwijl de agrarische sector dit ziet als een mooi voorbeeld van circulaire economie.

'Mestverwerking is juist het resultaat van het feit dat de kringloop niet lokaal gesloten kan worden. Dat er veel weerstand is, geeft al aan dat je over de grens van het toelaatbare bent gegaan. Capaciteit realiseren voor mestverwerking werkt een lock-ineffect in de hand. Anders gezegd: je houdt het aantal dieren in stand om die mestverwerker draaiende te houden. Op de lange termijn is dat geen oplossing. Veehouders worden op die manier als het ware gegijzeld door de afnemer.'

Welke circulaire economie voor de landbouw hebt u dan voor ogen?

'We verplaatsen met z'n allen enorme hoeveelheden voedsel en voer. Ik hoef niet per se ham uit Parma. Dat zinloze gesleep en gesol met voedsel komt de kwaliteit echt niet ten goede. Waarom maken we de keten niet veel korter? Dan worden de marges ook hoger. Volgens mij vindt niemand het erg om een dubbeltje meer te betalen voor een product uit de regio. De vraag is: lukt het ons om een deel van de Brabantse consumenten te overtuigen?'