Met geld in kontzak erfemissie aanpakken

'Schoon erf, schoon water' is een uitvloeisel van het convenant erfafspoeling dat Wetterskip Fryslân samen met LTO Noord, de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) en het Agrarisch Jongeren Kontakt in 2015 sloot. Dit convenant kwam er nadat boeren in het geweer kwamen, toen het waterschap een heffing op erfafspoeling wilde invoeren. De boerenorganisaties vonden een taks achterhaald.

LTO Noord zat er afgelopen jaar flink achteraan om zoveel mogelijk boeren van het nut van de aanpak te doordringen. Het aantal aanmelders liep aanvankelijk niet storm, maar het doel om 1.800 boeren mee te krijgen, is bijna gehaald. Het gaat om 80 procent van het totale aantal melkveehouders in Friesland.

In 2021 moeten deze boeren maatregelen als opvang van perssappen hebben uitgevoerd. De vraag is hoeveel boeren door deze vriendelijke aanpak de bal daadwerkelijk oppakken en of hiermee de emissiedoelen worden gehaald.

Om hen te stimuleren mee te doen, krijgen de boeren 1.000 euro van provincie Fryslân, maar zijn ze nog niet verplicht om maatregelen te nemen. Sommige ondernemers gaven tijdens de informatiebijeenkomsten eerlijk aan dat dat ze die 1.000 euro die ze zomaar in de kontzak kunnen steken het aantrekkelijkst vinden. Anderen lieten blijken dat ze de verwachting dat ze de komende jaren geen handhaver op het erf krijgen, prettig vinden.

De veranderende rol van Wetterskip Fryslân is het tweede punt. De taak van het waterschap verandert van handhaven naar adviseren. Dat is voor zowel boer als handhaver wennen.

Ten slotte zijn de ambities hoog, vindt zowel LTO Noord als Wetterskip Fryslân.

Wetterskip-bestuurder Marian Jager laat zich hierdoor niet afschrikken. Het is een prestatie van formaat dat er zoveel ondernemers bereid zijn om de erfafspoeling te verminderen, snoerde ze maandagavond het enige nog kritische algemeen bestuurslid de mond. De sector komt in beweging, en zeker niet alleen voor de bühne, voegde ze eraan toe.

Met name ook voor de toekomst is de adviserende rol van het Wetterskip een plus, vulde algemeen bestuurslid en melkveehouder Cees-Pieter van Burgsteden aan. Bovendien vragen meer en meer afnemers hoe boeren zaken als erfemissie hebben geregeld.

Wanneer dit project slaagt, ligt de weg vrij voor de overheid om het vertrouwen meer bij de sector te leggen, bijvoorbeeld in de Veenweide. Volgens Wetterskip Fryslân past het bij de huidige tijd om op een positieve manier boeren bewust te laten worden van het nut van deze projecten. Dat hiervoor zo nu en dan een beetje stroop nodig is, neemt het waterschap voor lief.