'Werken aan beter milieu hoort erbij'

Op zijn bedrijf neemt Kees van Dijk diverse maatregelen om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en emissie naar het oppervlaktewater te beperken. De West-Brabantse akkerbouwer vindt dat vanzelfsprekend. 'Dat is goed voor het milieu en ook voor het behoud van onze middelenpakket.'

Van Dijk heeft ten noordwesten van Steenbergen in De Heense Polder een akkerbouwbedrijf van ruim 100 hectare. Hij teelt aardappelen, suikerbieten, tarwe en cichorei. De spuitwerkzaamheden in zijn gewassen voert hij zelf uit.

Spuitmachine

Sinds drie jaar gebruikt hij daarvoor een getrokken Amazone-spuitmachine van 39 meter breed. Deze machine is uitgerust met gps en automatische sectie-afsluiting om overlap bij bespuitingen te voorkomen. Aan de uiteinden van de spuitbomen hangen elektrische kantdoppen, die Van Dijk vanuit de cabine kan bedienen. Waar mogelijk gebruikt hij tot 90 procent driftreducerende doppen.

Een efficiënte spuitmachine noemt Van Dijk onmisbaar om bespuitingen scherp uit te voeren. 'Ik probeer waar mogelijk te besparen op het middelengebruik. Als het kan, spuit ik lagere doseringen.'

Gebruik BOS

Van Dijk laat zich voor de gewasbescherming adviseren door teeltspecialisten, maar zorgt ervoor dat hij zelf goed weet wat hij doet. 'Ik gebruik beslissingsondersteunende systemen (BOS) en ook het weerprogramma van Gewis. Het kiezen van het juiste moment bepaalt de effectiviteit van een bespuiting.'

Voor stalling en reiniging van zijn spuitmachine beschikt Van Dijk over een afgesloten overkapping aan de bewaarloods, die hij enkele jaren geleden heeft laten bouwen. Onder de overkapping met vloeistofdichte vloer is een tank ingegraven voor de opvang van restvloeistof na bespuitingen en afspoelwater na het schoonspuiten.

Biofilter

Om de vloeistof vanuit de opvangtank te zuiveren heeft Van Dijk een biofilter laten plaatsen. Dat bestaat uit drie gestapelde IBC-bakken met een mengsel van stro, potgrond en perceeleigen grond. Een pomp doseert de restvloeistof vanuit de opvangtank in het biofilter. De resterende vloeistof uit de gestapelde bakken wordt geleid naar drie IBC-bakken die buiten de loods staan. In deze bakken staan riet en wilgen geplant en daar vindt de verdamping van de vloeistof plaats.

Wat vanuit het biofilter dan nog overblijft aan vloeistof komt terecht in een jerrycan. Na drie jaar is dat slechts een klein laagje, laat Van Dijk zien. 'Dit is een uitstekende oplossing voor mijn spuitrestanten. Beter nog dan het verspreiden op braakliggende grond.'

Voor verdere beperking van rechtstreekse emissie van spuitvloeistof naar oppervlaktewater werkt Van Dijk op zijn bedrijf al jarenlang met akkerranden.

'Via het waterschap Brabantse Delta heb ik meegedaan aan actief randenbeheer. Tot aan de nieuwe vergroeningsmaatregelen kregen we voor deze randen een behoorlijke vergoeding. Maar die vergoeding is gehalveerd. Daardoor zijn veel akkerranden in onze sector helaas weer verdwenen.'

Langs watergangen zaait Van Dijk nu voor het project Bloeiend Bedrijf bloemenranden van zo'n 4 meter breed. Vooral bij aardappelen ziet hij een positief effect van natuurlijke vijanden voor bladluizen. 'Uit tellingen blijkt dat langs akkerranden en geleidelijk ook verderop in de percelen schadedrempels minder snel bereikt worden.'

Bufferend vermogen

De laatste milieumaatregel die Van Dijk onder de aandacht brengt, is het werken aan verhoging van het organischestofgehalte op zijn percelen door consequent gebruik van dierlijke mest en compost. 'Het geeft mijn grond meer bufferend vermogen en beperkt de uitspoeling en afspoeling van water vanaf de percelen. Wel blijft het overigens na zware neerslag soms nodig geulen te graven om overtollig water snel af te voeren.'

Met de maatregelen om het milieu minder te belasten bespaart Van Dijk ook op de kosten voor gewasbeschermingsmiddelen. Als ondernemer heeft hij geen behoefte aan extra milieuregels. 'Dat zorgt meestal voor lastenverzwaring. Hogere kosten kunnen we lastig doorberekenen aan onze afnemers.'