'Btw-verhoging is een slecht idee'

Hans Koehorst, specialist Fiscaal Beleid bij LTO Nederland:

'Het is moeilijk te voorspellen hoe dit gaat doorwerken in de keten. Het kan twee kanten opgaan, die negatief kunnen uitpakken voor boeren en tuinders. Of de consument gaat minder kopen of de supermarkten gaan het doorberekenen aan de keten. In beide gevallen komt de rekening dan toch vaak bij de boer en tuinder terecht.

'Ik ga op voorhand niet uit van een negatief scenario voor de landbouw, want het besteedbaar inkomen gaat er met dit regeerakkoord ook op vooruit en dat betekent meer koopkracht voor de consument.

'Gezien de discussie over gezonde voeding was het logischer geweest als de btw op groenten en fruit was verlaagd naar 0 procent. Het extra belasten wat nu gebeurt, voelt tegenstrijdig. Er zijn in het verleden ook wel discussies geweest om het lage tarief van 6 procent en het hoge tarief van 21 procent te vervangen door één tarief van bijvoorbeeld 17 of 18 procent. Dat was voor onze sector veel problematischer geweest.'

Sjoerd van de Wouw, campagneleider bij Foodwatch:

'Dit voornemen druist in tegen alle politieke en maatschappelijke ontwikkelingen. Uit RIVM-onderzoek blijkt dat zes op de zeven Nederlanders onvoldoende groente en fruit eten. De feiten laten zien dat het heel krom is.

Sinds het begin van deze eeuw is groente 50 procent en fruit 41 procent duurder geworden. De prijs van ongezond voedsel is vaak gelijk gebleven of gedaald en daar doet dit kabinet nog een schep bovenop. Ze zouden het voor consumenten juist makkelijker moeten maken om gezonde keuzes te maken. Dit beleid doet precies het tegenovergestelde.

'Wekelijks komen er 1.200 patiënten met diabetes type 2 bij. Een btw-verhoging op voeding om de loonkosten te drukken en een gat in de begroting te dichten is dan onverstandig. Dit leeft enorm. Ik sta er versteld van hoe onze campagne tegen de btw-verhoging aanslaat.'

Laurens Sloot, hoogleraar retailmarketing Rijksuniversiteit Groningen:

'Dit is een grote stap. Voor een gemiddeld gezin betekent dit dat het jaarlijks 160 euro meer kwijt is aan de dagelijkse boodschappen. Voor grotere gezinnen kan het oplopen naar 250 of 300 euro.

'Eigenlijk vind ik dat je op eerste levensbehoeften helemaal geen btw zou moeten heffen. Als je dan toch gaat verhogen, gebruik dit dan voor een specifiek beleid om gezondere keuzes te bevorderen. Bijvoorbeeld onbewerkte voedingsmiddelen goedkoper maken en bewerkte producten duurder. Maar die kans laten ze voorbijgaan.

'De lage inkomens hebben het meest last van deze maatregel, want zij zijn een wat groter deel van hun inkomen kwijt aan levensmiddelen dan de hogere inkomens.

'Er wordt gesteld dat er sprake is van een verlaging van de inkomstenbelasting, maar dat is toch een sigaar uit eigen doos? Als huishoudens meer loon overhouden, maar producten worden duurder, dan is dat natuurlijk geen stijging van de koopkracht.

'Misschien dat de politiek erop rekent dat een deel van de btw-verhoging niet doorberekend gaat worden en dat de keten dit wel oplost, maar dat gaat niet gebeuren, lijkt me. De nettomarge van supermarkten is met 3 tot 4 procent al flinterdun. Uit eigen zak 3 procent betalen, betekent dat er geen winst meer overblijft bij de meeste bedrijven.

'Supermarkten kampen ook met stijgende grondstofkosten, dus je moet niet gek staan te kijken als de prijzen in de supermarkt komend jaar met 5 procent omhooggaan.'