Meerdere wegen die naar minder drift leiden

Vijftien jaar geleden was driftreductie een klein thema. Anno 2017 ligt dat anders. Om emissie van gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlaktewater te voorkomen, zijn verplichtingen zoals teeltvrije zones en gebruik van driftarme spuittechnieken wettelijk vastgelegd in het Activiteitenbesluit.

In dit besluit worden in 2017 een aantal wijzigingen doorgevoerd. Belangrijkste wijziging is dat op het hele perceel minimaal 75 procent driftreductie verplicht wordt. Daarbij maakt het niet uit of het perceel wel of niet aan oppervlaktewater grenst. Tot nu toe waren algemene driftreducerende maatregelen beperkt tot de eerste 14 meter aangrenzend aan oppervlaktewater.

Hogere eis

Net als nu al het geval is, geldt straks in sommige gevallen een hogere drifreductie-eis, bijvoorbeeld bij bepaalde teeltvrije zones of bepaalde middelen. Ook verplichtingen ten aanzien van kantdoppen, spuitboomhoogte en windsnelheid blijven gelijk.

Lucht injecteren of meeblazen, lagere boomhoogtes of sleepdoeksystemen zijn mogelijkheden. Daar is een behoorlijke investering voor vereist. Die moet zich terugverdienen in minder drift en dus een meer effectieve bespuiting, maar ook minder water en middelengebruik. Wat is de beste techniek?

Luchtinjectiedoppen

Misschien wel het meest toegepast zijn luchtinjectiedoppen. In de praktijk bekend als Airtec of AirJet. In tegenstelling tot elders in Europa is het hier populair. Airtec is een vinding van het Engelse Cleanacres. AirJet, van Spraying Systems Co., komt uit de Verenigde Staten.

In Nederland biedt Agrifac een eigen variant: HighTechAirPlus (HTA). Die gebruikt een andere compressor en andere dop-ketsplaatcombinatie, waardoor meer water is te verspuiten. In Nederland levert Agrifac driekwart van de machines met HTA af.

Druppelgrootte

Vanuit de cabine is de druppelgrootte nauwkeurig te regelen door meer of minder lucht te injecteren. Daardoor wordt niet water, maar lucht als transportmiddel gebruikt. De druppels spatten uit elkaar, wanneer ze het blad raken, wat de bedekking ten goede moet komen.

Het resultaat is dat met lagere hoeveelheden water is te spuiten. In winderige omstandigheden kan voor een grovere druppelgrootte worden gekozen. Veel fabrikanten bieden deze techniek aan, waar een prijskaartje van enkele tienduizenden euro's aan vasthangt.

Vloeistof magnetiseren

Niet nieuw, maar wel terug op de markt zijn systemen die de vloeistof magnetiseren. Magliv en MagGrow bieden dit aan.

Magliv 'herschikt' moleculen in het water, waardoor het middel beter hecht en er minder drift is. MagGrow laadt de vloeistof negatief. De aarde is licht positief geladen, wat de druppels aantrekt en drift voorkomt. Ook deze systemen zijn niet goedkoop, maar de ingrepen aan de machine zijn relatief klein, vooral bij Magliv.

Luchtondersteuning

Hardi kwam in 1987 met Twin-luchtondersteuning op de markt. Vooral in specialistische teelten, als eerstejaarsplantuien, of hoge gewassen als asperges en boomkwekerijen is luchtondersteuning essentieel.

De ventilator vergt flink wat vermogen, maar gebruikers nemen dat voor lief. Bij een luchtzak is het mogelijk de spuitnevel te richten en het effect van de rijsnelheid op te heffen. Een nauwkeurige afstelling is vereist voor het beste resultaat. Dat blijkt ook uit tests.

Doppen

Nieuwkomer Horsch gooit het over een andere boeg. Dit merk monteert doppen op 25 centimeter. Door Lechler IDTK-doppen met een kleinere tophoek te gebruiken, kan de boomhoogte dalen tot 25 centimeter boven het gewas. Daarvoor is spuitboomstabilisatie met militaire precisie vereist. Horsch heeft die in huis, met vier of zes hoogtesensoren.

Voor heuvelachtig terrein kan de boom in het midden knikken. Twee pneumatische cilinders geven tegendruk en compenseren zwiepen.

Een automatisch geschakelde dophouder met vier doppen is leverbaar, die met een dubbele dophouder wordt afgewisseld. Het idee is dat de plant van alle kanten wordt geraakt. Daarvoor zijn de doppen schuin gemonteerd. De doppenhouder schakelt automatisch in of uit om de afgifte te behouden bij een wisselende rijsnelheid.

Sleepdoek

Sleepdoeksystemen zijn in opmars. Het Zweedse Släpduk kwam zeventien jaar geleden op de markt. Een kunststofscherm trekt het gewas open, waarna de spuitnevel in het gewas wordt gespoten. Het scherm werkt als een vliegtuigvleugel. De rijwind creëert een neerwaartse luchtstroom.

Het spuiten gebeurt met 015- of 020-doppen op 25 centimeter. Daarmee is tot 99 procent driftreductie mogelijk. Fabrikant Wingssprayer claimt dat besparingen in middelengebruik en water mogelijk zijn. Dit jaar komt Dubex met een 'schermsysteem' op de markt. Daarbij wordt van rvs gebruikgemaakt en doppen op 25 centimeter. Deze Wave hangt met veren aan de boom.

Nadelen

Nadelen zijn er ook. Doppen zijn vanuit de cabine niet zichtbaar en de investering is fors. Een meter sleepdoek kost honderden euro's. Wingssprayer kan het systeem op bijna alle merken spuiten leveren.