Proeftuin Zwaagdijk werkt steeds groener

Proeftuin Zwaagdijk moest in 2014 onverwachts afscheid nemen van de locatie op de Oostwaardhoeve in Slootdorp. De goede contacten die onderzoeker Henk de Vries toen al had met loonbedrijf Verbruggen in Wieringerwerf bleken waardevol.

Het loonbedrijf had nieuwbouwplannen en kon mechanisatie, grond en kantoorruimte beschikbaar stellen. De feestelijke opening van de nieuwbouw werd op 13 juli gecombineerd met een open dag. Daar werd ook de nieuwe naam van het loonbedrijf onthuld: Sturm-Jacobs, naar de huidige eigenaar.

Wisselwerking

Directeur Johan Kos van Proeftuin Zwaagdijk is content over de samenwerking met het loonbedrijf. 'Het gaat verder dan landhuur. Wij kunnen zonder zelf te investeren beschikken over de modernste machines met gps en alles wat erbij hoort. Ze denken goed met ons mee. Er is echt wisselwerking.'

Naast een omvangrijk bietenrassenproefveld liggen er op locatie Wieringerwerf vooral proeven en demo's in aardappelen. In veel van die proeven liggen producten van natuurlijke oorsprong.

Optiroot

In een fosfaatbemestingsdemo van CAV Agrotheek ligt het middel Optiroot. De fulvine- en humuszuren in dit product moeten de vochtvoorziening van de jonge wortel verbeteren en de ontwikkeling van gunstige micro-organismen, zoals mychorrizza's, stimuleren.

Het middel wordt vergeleken met APP, Vivisol Agri, Fertifos, Physiostart en een nulobject. Tijdens de rondgang zijn nog geen verschillen te zien.

Loofdodingsmiddel

Een stukje verderop bij het demoveld van Belchim worden de bezoekers geconfronteerd met het nieuwe loofdodingsmiddel Beloukha. De actieve stof is het natuurlijke pelargonzuur. Beloukha mag nu nog alleen als rijenbespuiting worden toegepast.

Het middel is in de demo gecombineerd met Spotlight. Die combinatie wordt vergeleken met een aantal combinaties van klappen/spuiten met gangbare middelen zoals Reglone en Spotlight.

Tweede bespuiting

Beloukha is volgens Marnix Gijlers van Belchim niet beter dan die andere middelen, maar in combinatie met een tweede bespuiting met 0,8 Quickdown plus 2 liter olie kan de klus goed worden afgemaakt.

'Beloukha heeft een snelle aanvangswerking en doet het goed op het blad', aldus Gijlers. 'Wat het middel extra interessant maakt, zijn de nevenwerkingen. Beloukha doodt sporen van phytophthora, Phoma en is ook bacteriedodend.'

Topsectorenproject

Sinds 2014 loopt op Proeftuin Zwaagdijk het topsectorenproject 'Groene gewasbescherming heeft de toekomst'. Onderzoeker Henk de Vries heeft hiervoor een aantal perspectiefvolle toepassingen in kasteelten geselecteerd voor beproeving in buitenteelten.

Zo ligt er een proef met een tiental (combinaties van) bacteriepreparaten ter bestrijding van rhizoctonia. 'Deze middelen kunnen gelijk met het poten worden toegediend.'

Combinaties

Er liggen ook combinaties met chemische middelen. Volgens De Vries doen groene middelen via deze route hun intrede in de akkerbouw. 'Groene middelen zijn nu nog bijna nooit de ultieme oplossing. We kunnen niet, zoals in de glastuinbouw, in één keer over naar groene middelen omdat we in de open teelten minder kunnen sturen.'

In het begin is er nog hulp van de chemie nodig, stelt de onderzoeker. 'Maar als we eenmaal goede com-bi's van groen en chemisch hebben gevonden, kunnen we de chemie langzaam afbouwen.' Volgens de Vries is de omgang met groene middelen vaak kennisintensiever en de toediening complexer. 'Er is meer begeleiding nodig.'

Kruidenolie

Iets verderop ligt een proef met kruidenolie(combinaties) die de plant weerbaarder moeten maken tegen zilverschurft. Met het wegvallen van imazalil is de behoefte aan alternatieve behandelingsmethoden gegroeid. De middelen in de proef zijn geschikt voor dompelen of spuiten bij het poten.

'Deze kruidenoliën pakken de schurft zelf niet aan', vertelt De Vries. 'Ze maken de plant weerbaarder. Mijn inschatting is dat deze groene middelen een kans hebben bij lichte aantastingen.'

Mineralenvoorziening

Ook bij de mineralenvoorziening van de plant doen groene middelen hun intrede. Vaak helpen ze de plant om beter gebruik te maken van de fosfaat- en stikstofvoorraden in de bodem. Zo worden in een fosfaatproef plantenextracten gebruikt die de wortelgroei en de aanleg van knollen stimuleren. De middelen helpen de plant bij het vrijmaken van fosfaat uit de bodem.

Iets soortgelijks doen bacteriepreparaten met stikstof in een proef met zetmeelaardappelen. 'Dat is een lange teelt en daar komen dit soort middelen het beste tot hun recht.'

Gerst

Naast aardappelen huisvest Proeftuin Zwaagdijk proeven met groene middelen in andere gewassen. In gerst wordt een natuurlijk preparaat toegepast dat de groei zou moeten stimuleren. 'Op het oog zie je niets, maar als je gaat wegen, blijkt de opbrengst hoger te zijn.'

In uien wordt een product gebruikt dat is gewonnen uit spoelwater uit de mijnbouw. Het is bedoeld om stuiven tegen te gaan, maar dankzij een toegevoegde natuurlijke wortelstimulant kiemen de uien ook beter en groeien ze sneller. 'Dat laatste hebben we al kunnen aantonen, maar het stuifeffect nog niet. Dat komt doordat het de afgelopen twee jaar hier niet heeft gestoven', lacht De Vries.