Symbiose loonbedrijf en akkerbouw bij Sandee

Loonbedrijf Sandee in Onstwedde viert volgend jaar het 25-jarig bestaan. Het akkerbouwbedrijf bestaat al langer. 'Toen mijn vader wethouder werd, had ik eigenlijk geen zin om het akkerbouwbedrijf van 63 hectare over te nemen. Ik werkte bij een loonbedrijf. Ik was grote trekkers en machines gewend. Toch heb het ouderlijk bedrijf overgenomen', vertelt Sandee.

Het was in de periode dat Brabantse rundvee- en varkenshouders in het noorden van het land grond kochten, onder andere om mest af te zetten. Het land moest worden bewerkt en daar had Sandee wel tijd voor. 'Mijn opa was boer en loonspuiter. Vader wilde niets met loonwerk te maken hebben. Ik wel.'

800 hectare

Sandee (52) heeft nu voor eigen rekening en risico zo'n 800 hectare land (eigendom en pacht) in gebruik. Het bouwplan bestaat dit jaar uit 400 hectare aardappelen, 300 hectare bieten, 100 hectare mais en cichorei. 'Ik heb altijd veel grond gekocht, wat achteraf altijd goedkoop blijkt te zijn.'

Door de combinatie van loon- en akkerbouwbedrijf is er altijd werk. 'Als er geen opdrachten voor loonwerk zijn, kunnen de medewerkers op het akkerbouwbedrijf aan het werk. Soms niet op het ideale moment, maar dat moet je voor lief nemen. Voordeel is dat je arbeid en machines efficiënt kunt inzetten.'

Overnames

Door de overname van een loonbedrijf in 2011 is Sandee nog actiever in de veehouderij. Hakselen en zodebemesten zijn erbij gekomen. 'Het voordeel is dat veel pieken en dalen in het werk in elkaar overlopen. Bijvoorbeeld de eerste snede gras en het poten van aardappelen. Loonbedrijven in pure veegebieden zitten soms te wachten op de tweede snede gras', zegt Sandee, die geen grootpakpers heeft. 'Dat zou extra personeel vragen om de pieken op te vangen. We willen pieken afvlakken.'

Mede door overnames is het loonbedrijf in de loop der jaren gegroeid naar zeven vaste medewerkers en in piekperioden in totaal zo'n zeventien medewerkers. 'Door de combinatie van akkerbouwbedrijf en loonwerk in twee sectoren is er werk vanaf het uitrijden van mest in februari tot aan de kerst. Door de schaalgrootte neemt het voordeel van akkerbouwbedrijf en loonbedrijf wel af.'

Weinig onderhoud

Loonbedrijf Sandee streeft naar een jong machinepark met weinig onderhoud en stilstand: trekkers zijn maximaal vijf jaar oud en grote oogstmachines veelal zeven jaar. 'Een trekker loopt in vijf jaar tijd vijfduizend tot zevenduizend uur. Er mag dan niet veel aan mankeren. Voor een goed rendement zouden zelfrijdende oogstmachines misschien wel tien jaar moeten draaien.'

Sandee is een liefhebber van Case IH. 'Ik heb een rood hart. Ik ben ermee opgegroeid. Bij overnames van loonbedrijven heb ik ook wel eens een John Deere, Fendt en Massey Ferguson gehad, maar ik keer steeds terug naar Case IH. Daarmee behaal ik als loonwerker scherpe kosten per draaiuur', zegt de loonwerker, die actief is in een straal van zo'n 30 kilometer rond het bedrijf.

Overcapaciteit

De ondernemer houdt van machines met overcapaciteit. 'Als het nodig is, kun je er iemand mee helpen. Capaciteit kan betekenen dat je een oogst kunt redden, in en buiten het eigen akkerbouwbedrijf. Als ik het niet zou hebben, zou mij dat een slecht gevoel geven.' De nieuwste machine met capaciteit is een Holmer HexxTraxx twaalfrijige bietenrooier. Het is op dit moment de duurste machine op zijn erf.

Jaarlijks heeft het loon- en akkerbouwbedrijf 300.000 tot 400.000 liter dieselolie nodig. 'Dieselolie en personeel zijn belangrijke kostenposten', zegt Sandee, die te maken heeft met veel concurrentie. 'Ik denk dat de loonwerktarieven in dit gebied het laagste liggen van heel Nederland.'

Tarieven

In de Veenkoloniën en het Oldambt liggen relatief grote percelen. De ondernemer kan daardoor met de machines capaciteit halen. 'Je kunt en moet hier veel doen in een uur. Loonwerktarieven per uur zou daarom het mooiste zijn. Toch zijn de meeste tarieven nog per hectare. Als het dan niet vlot loopt, kost het de loonwerker geld.'

Door de groei van het machinepark komt Sandee schuurruimte tekort. Hij bouwt een nieuwe loods van 110 bij 30 meter en een luifel van 6 meter. De helft is machineberging, de andere helft voor de opslag van 6.000 ton aardappelen. 'Als de schuur klaar is, houd ik volgend jaar een open dag. In welke maand weet ik nog niet.'