'Groei is geen doel op zich voor Veldleeuwerik'

Boerrigter werd in april 2016 door het bestuur van Stichting Veldleeuwerik aangesteld als directeur van de organisatie. Zij volgde Henk Heinhuis op. Die was niet alleen de eerste directeur, maar samen met de duurzaamheidsmanager van Heineken ook initiatiefnemer voor de systematiek om op duurzame wijze agrarische grondstoffen te produceren.

Landbouwers zetten de grootste stappen vooruit door samen te werken

Hedwig Boerrigter, directeur Stichting Veldleeuwerik

Boerrigter heeft een lange carrière in de publieke sector achter de rug. Maar zij ziet de landbouw als haar basis en studeerde onder meer plantenveredeling in Wageningen. Vorig jaar omschreef ze haar terugkeer in de agrarische sector als een beetje thuiskomen.

Hoe bevalt uw functie en wat voor organisatie trof u aan?

'Vanaf dag één lijkt het of ik in een draaiende carrousel ben terechtgekomen. Het is hectisch, maar ik heb het ook erg naar mijn zin. Ik mag hier werken met gemotiveerde mensen die werken vanuit passie, met kennis als dragende factor. De principes van Veldleeuwerik draaien om vakmanschap en rentmeesterschap. Dat spreekt mij enorm aan.'

Wat is uw taak in dit geheel?

'Onze organisatie bestaat uit vijf vaste medewerkers en zeven freelancebegeleiders van telersgroepen. Verder hebben we natuurlijk te maken met onze deelnemers en de bedrijven en organisaties die partner zijn.

'Mijn taak is vooral het verbinden van alle mensen die zich inzetten voor Veldleeuwerik en de organisatie draaiende houden. Verder buig ik me met het bestuur over onze visie en strategie en ben ik het gezicht naar buiten toe.'

Wat verstaat u onder duurzaamheid?

'Toen Veldleeuwerik vijftien jaar geleden begon, was de zorg om de bodemkwaliteit een belangrijke aanleiding. Maar duurzame landbouw draait nu eenmaal om het hele complex van bodem, water en lucht.

'Als je werkt aan duurzaamheid, zal je aan meerdere knoppen moeten draaien. Vandaar ook de systematiek met tien indicatoren, waarbij agrarische ondernemers steeds zelf een richting kiezen om hun bedrijf volhoudbaar te maken.'

Welke duurzaamheidsindicator is het belangrijkst?

'Agrarische ondernemers moeten zelf een plan maken waarin ze aangeven welke bovenwettelijke maatregelen ze nemen voor het bevorderen van de duurzaamheid in hun bedrijfsvoering. Het is de bedoeling dat alle indicatoren in een periode van vier jaar een keer aan bod komen.

'Vaak zie je dat de focus van Veldleeuweriktelers gaandeweg het proces van verduurzaming verschuift van bodem naar gewasbescherming en mineralenhuishouding en dan vervolgens naar de regionale economie en meer de persoonlijke ontwikkeling. Niet elke indicator is overigens even relevant voor elk bedrijf.'

Waarom is het vijftienjarig bestaan van Veldleeuwerik reden voor een groot feest?

'Het is goed om af en toe samen te evalueren en vooruit te kijken. Vijftien jaar is de leeftijd waarop pubers zich afvragen wie ze zijn en waar ze naartoe gaan. Voor Veldleeuwerik is dat niet anders. Tijdens het congres willen we terugkijken, maar ook zeker vooruitkijken naar het perspectief van onze stichting.'

Heeft Veldleeuwerik een nieuwe impuls nodig?

'We zijn tevreden over waar we nu staan. In 39 telersgroepen begeleiden we bijna vierhonderd deelnemers verspreid over het hele land. Met het bestuur hebben we uitgesproken dat groei geen doel op zich is. Wel hebben we de ambitie om steeds weer nieuwe telers te motiveren. Daarnaast moeten we de bestaande telers constant inspireren om zelf als organisatie relevant en onderscheidend te blijven.

'Het is onze overtuiging dat landbouwers de grootste stappen vooruitzetten door samen te werken. Het doel van Veldleeuwerik blijft het leren van elkaar en samen kennis ontwikkelen.'

Wat is de impact van vijftien jaar Veldleeuwerik?

'Op die vraag hopen we tijdens het congres antwoord te geven. CLM voert momenteel een onderzoek uit waarvoor Veldleeuweriktelers van het eerste uur zijn ondervraagd over de bijdrage van de systematiek aan de verduurzaming op hun bedrijven.

'Hopelijk lukt het om vast te leggen wat het effect is van bepaalde maatregelen. Is er bijvoorbeeld iets te zeggen over een beter bodemleven of over een lagere kostprijs door de verbeterde weerbaarheid van grond en gewas?

'Overigens hebben we eerder uit eigen onderzoek kunnen vaststellen dat 81 procent van onze telers vindt dat de systematiek van Veldleeuwerik aan de verwachting voldoet.'

Worden de deelnemers voldoende beloond?

'Een hogere marktprijs is niet de belangrijkste motivatie van telers om mee te doen. Ons certificaat dat we verstrekken via een geborgd controlesysteem, heeft wel degelijk een onderscheidende waarde in de markt.

'Verwerkers als Hak, Koopmans, Heineken en Aviko die participeren in Veldleeuwerik, hebben voorkeur voor grondstoffen die geteeld zijn volgens onze systematiek. Daarmee zorgt het certificaat in elk geval voor extra leveringszekerheid.'

Hoe staat het met het imago van Veldleeuwerik?

'De veldleeuwerik staat voor de afnemende biodiversiteit in de landbouw en is daarom een krachtig symbool voor de maatregelen die we treffen. Wel moet ik aan buitenstaanders vaak uitleggen dat wij iets anders doen dan de Vogelbescherming. Maar zeker in de landbouwsector zijn we inmiddels een begrip en is het duidelijk waar we voor staan.'