Zorgboeren zoeken opvolger met passie

Tot zijn vijftigste was Cees Antens vollegrondstuinder. Geen poespas, gààn voor productie was het parool. Hij voelt zich nu als zorgboer nog altijd helemaal agrariër. Zijn opvolger moet ook uit dat hout gesneden zijn.

Cees en Ria Antens kochten in 1997 de Meeshoeve met 10 hectare land. Ze huurden eerder al grond van familie Mees, waarvan alle acht broers en zussen, op één na, hun hele leven op de boerderij woonden. Ceel Mees, de enige van het gezin die nog leefde, bleef van zijn 88e tot zijn 92e wonen in het verouderde, authentieke boerenhuis.

Geen schaalvergroting

Twijfel over de toekomst sloeg 15 jaar geleden toe bij Cees en Ria Antens toen de veilingklok verdween, het moeilijk was om aan personeel te komen en er zich geen opvolger aandiende. Schaalvergroting wilden ze niet. 'We moesten iets', zegt Cees Anthens.

Beide echtelieden komen uit een groot gezin en vonden het leuk om mensen om zich heen te hebben. Mede daardoor rijpte het idee om een zorgboerderij te starten. 'Dat past bij ons', zegt Ria.

Uiteindelijk maakte het echtpaar de radicale keus te stoppen met vollegrondsgroente en te starten met een zorgboerderij. 'We wilden niet op twee paarden wedden', zegt Cees Anthens. 'We wilden volledig gaan voor de zorgboerderij.' Ze bouwden een huis en schuur op een deel van het bouwblok.

Zonder eigen personeel

Het echtpaar koos bewust voor een opzet zonder eigen personeel; alle zorgmedewerkers komen mee vanuit de instellingen. 'Wij hebben vooral verstand van de agrarische zaken', motiveert de zorgboer.

Cees (65) en Ria (63) Antens zijn nog volop bezig met de ontwikkeling van zorgboerderij de Meeshoeve in Oud-Gastel, maar willen hun taken overdragen aan een opvolger.

'Het is 52 weken in het jaar, zeven dagen per week hè', zegt Ria Anthens. 'De opvolger moet passie hebben; het is een manier van leven.' Daarom zoeken ze 'een duizendpoot met verstand van agrarisch, verstand van mensen en met affiniteit met zorg.' De komende jaren willen de Antensen nog wel op de achtergrond betrokken blijven bij de zorgboerderij.

Het echtpaar zoekt iemand die de het bedrijf op dezelfde ondernemende manier voortzet als ze zelf nu doen en die ook de nalatenschap van de familie Mees respecteert.

Stichting voor netwerk

Op advies van een ZLTO-adviseur richtte het echtpaar een stichting op. Voor het bestuur zochten ze mensen met verschillende deskundigheden en met een groot netwerk. Ria werd bestuurslid, Cees adviseur. Belangrijke taak van het bestuur is het onderhouden van contacten met de zorginstellingen. Vooral in de beginfase was die rol cruciaal.

'Dankzij een kundig bestuur hebben we het gered', zegt Cees Anthens. 'Als particulier kwam je moeilijk verder bij de zorginstellingen', weet zijn vrouw. 'Via het bestuur gingen de deuren veel makkelijker open.' Bij de start kwamen op werkdagen twintig 'zorgvragers' voor dagbesteding naar de Meeshoeve, tegenwoordig zo'n zestig.

De zorgboerderij heeft drie doelgroepen. De eerst doelgroep zijn mensen met een verstandelijke en/of een meervoudige beperking. De tweede groep zijn thuiswonende ouderen die extra ondersteuning willen, bijvoorbeeld vanwege geheugenproblemen. De derde groep zijn mensen met parkinson of CVA (beroerte). Voor alle zorgvragers gaat het om dagbesteding en dagopvang. Er wonen geen 'zorgvragers' op de boerderij.

Genoegelijk buitenleven

Het uitgangspunt voor Cees en Ria Antens is om hun zorgvragers zo veel mogelijk de genoegens van het buitenleven te bieden. 'Er is hier geen productiegerichtheid', benadrukt de zorgboer. 'Er is wel wat productie; dat gaat naar het winkeltje. Maar de mensen doen op hun eigen manier het werk. In de zorg heet het wel 'arbeidsmatig'. Het is voor hen wel werk.'

Elke groep heeft voor de overzichtelijkheid een eigen deel van het erf en de gebouwen. Iedereen kan zich ook even terug trekken op een rustige plek. Maar alle zorgvragers kunnen gaan en staan over het hele terrein dat goed toegankelijk is dankzij 600 meter geasfalteerde paadjes. Ouderen met rollator kunnen een kijkje nemen bij mensen met een beperking die in het kasje of de groentetuin van een halve hectare aan het werk zijn. 'Die integratie is mooi', vindt Cees Anthens. 'De lamme helpt de blinde als het ware. Het is een dorp op zich.'

De zorgboer laat het zien tijdens een wandeling over het erf met groentetuin, fruitbomen en -struiken, weitjes en het kasje. In het kasje is groep mensen met een beperking groenteplantjes aan het verpotten. Een man met dementie staat erbij en geeft adviezen. Ouderen spelen elders jeu de boules. In de veeschuur voeren mensen de dieren. Buiten geniet een groep op een bank van de zon.

Museum familie Mees

Achteraan het erf is een apart stuk, omgeven door heggen. Daar liggen de grafstenen van alle acht broers en zussen Mees en van de vrouw van de enige broer die getrouwd is geweest en kinderloos is gebleven. Zij ligt op de buitenste plek, aan de koude kant.

Ook elders op het erf leven de herinneringen aan de familie Mees voort. In een schuur staan en hangen allerlei gereedschappen die de familie gebruikte en hun luxe auto, een 54 jaar oude Ford Zephyr. Maar de herinneringen aan de familie zijn het meest tastbaar in het huis, een Rijksmonument dat af en toe als museum is opengesteld. Alles is er nog zoals het was toen de broers en zussen er woonden, zelfs met gevulde weckpotten in de kelder. Antens vertelt de ene na de andere anekdote over de familie.

Blijven ontwikkelen

Elders op het erf verrijst een nieuw gebouw. De vlag wappert in de nok, het hoogste punt is bereikt. Het wordt een zorgruimte voor dagbesteding voor eenzame mensen met parkinson en hersenletsel.

De bouw toont aan dat Cees en Ria er als ondernemers alles aan doen om de zorgboerderij te blijven ontwikkelen. 'Dit moet er over 25 jaar nog in de volle omvang zijn', zegt Cees Anthens beslist. Op 7 juni komt de Commissaris van de Koning het openen. Hij behoort tot het netwerk van het stichtingsbestuur.