Zorgboerin prikkelt zelfredzaamheid cliënten

Het bordje 'ZLTO publieksprijs' staat prominent in de ontvangstruimte van Zorgboerderij Giersbergen. Ruim 1.900 ZLTO-leden gaven hun stem aan de zorgboerderij. De ontvangstruimte is onderdeel van een monumentale schuur waar tien jaar geleden nog varkens liepen. Nu druppelen de bejaarde cliënten binnen. Taxi's komen en gaan. Voordat de cliënten aan de slag gaan, drinken ze een kop koffie met elkaar.

Alle circa tachtig cliënten wonen zelfstandig thuis. Een aantal van hen krijgt hulp van een thuiszorgorganisatie. Een of meer dagen in de week komen ze naar de zorgboerderij. Per dag zijn er 23 cliënten. De meesten hebben een geheugenprobleem. Alleen met een indicatie van de gemeente kunnen ze op de zorgboerderij terecht.

Nationaal Park

Junggeburth begon ruim tien jaar geleden de zorgboerderij op het voormalige bedrijf van haar ouders. Ze groeide er op, samen met haar vier zussen. Maar zo pal tegen Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen leek de toekomst van het bedrijf moeilijk, zeker toen de enige zus met een agrarische opleiding naar Friesland verhuisde.

Junggeburth werkte toen in de zorg en besloot de boerderij voort te zetten als zorgboerderij. Dat ging niet vanzelf. Het duurde acht jaar voordat alle vergunningen binnen waren en de verbouwing klaar was. De voormalige varkensschuur is namelijk monument én beschermd dorpsgezicht.

Tachtigjarige vader

Toen haar ouders het bedrijf beëindigden, verbouwde Junggeburth dat tot zorgboerderij. Haar vader stopte dan wel met zijn bedrijf, maar ging gewoon door op de zorgboerderij van zijn dochter. De inmiddels tachtigjarige Cees van Rooij is er nog dagelijks actief, zoals met het uitmesten van de paarden.

De zorgboerin stond een aanpak voor ogen waarbij cliënten worden gestimuleerd om dingen te doen die goed bij hen passen. Dat doen ze niet omdat dat wordt gevraagd, maar omdat ze dat zelf willen. De onderneemster kwam op het spoor van de Oostenrijkse professor Erwin Böhm wiens concept naadloos aansluit op haar manier van werken.

Doel

'Het doel is dat iedere cliënt na een dagje zorgboerderij voldaan en tevreden naar huis gaat. Voor de één is dat na twee keer vijf minuten schoffelen en daarna alleen op de schoffel leunen, voor de ander is dat bijna de hele dag doorwerken. Dan zijn ze moe als ze thuiskomen en kunnen ze 's nachts goed slapen. Overdag werken, 's nachts slapen. Als mensen stil gaan zitten, zijn ze eerder mopperig. Het is gewoon gezond boerenverstand', legt Junggeburth uit.

Het verschil met dagbesteding in een zorgcentrum is groot. Daar krijgen cliënten vaak alleen activiteiten voorgeschoteld die passen binnen die ruimte. Daar worden ze vaak ook ineens aangesproken met 'meneer' of 'mevrouw', terwijl ze altijd zijn aangesproken met hun voornaam of hun bijnaam.

Investering

De aanpak van Böhm sprak zo aan dat Junggeburth besloot die naar Nederland te halen. 'Dat was een hele investering, maar ik was ervan overtuigd dat onze cliënten die aanpak nodig hebben.' Ze liet zichzelf en haar medewerkers scholen door een docent uit Zwitserland en liet cursusmateriaal vertalen. Dat was niet simpel, want voor veel Duitse vaktermen is geen Nederlands woord. Bovendien is de Duitse ouderenzorg heel anders dan in Nederland.

De onderneemster past de methodiek niet alleen toe op haar eigen zorgboerderij, maar startte ook, samen met anderen, een opleidingscentrum voor zorgverleners die de aanpak willen leren. Deze maanden vindt de tweede cursus plaats, met 23 leerlingen, onder andere van vijf zorgboerderijen. In februari start de derde cursus. 'Dat is nu onze tweede tak.'

Ambulante begeleiding

Het aantal takken groeit, want inmiddels verzorgt Junggeburth ook ambulante begeleiding, thuis bij cliënten met geheugenproblemen, zodat ook daar de zelfredzaamheid toeneemt en ze langer zelfstandig kunnen wonen.

Het gaat daarbij niet alleen om fysieke voorzieningen zoals een traplift, maar ook een herkenbare thuisomgeving, herkenbare rituelen en bijvoorbeeld ook eenduidigheid in de adviezen die de medewerkers van de thuishulp geven.

Pilot

Bovendien loopt er een pilot in gemeente Heusden, waarbij Junggeburth de thuissituatie van mensen analyseert en advies geeft hoe die zo is aan te passen dat de cliënt langer thuis kan blijven wonen.