Ieder varken apart levenslang volgen

Varkenshouders weten extra dierinformatie te vertalen in meer rendement. Bovendien dalen kosten van transponders en readers bij grootschalig gebruik.

Steeds meer westerse consumenten willen weten waar het stukje vlees op hun bord vandaan komt en onder welke omstandigheden de dieren zijn gehouden. Zoiets wordt mondjesmaat opgepikt in de vleesketen, zoals recent het initiatief van Albert Heijn en vleesverwerker Vion om meer openheid te geven over Good Farming Star-vlees.

Door met een smartphone een QR-code te scannen, kunnen consumenten de herkomstinformatie van varkensvleesproducten zien.

Aziatische landen

Vion merkt ook dat afnemers en wetgevers in Aziatische landen steeds hogere eisen stellen aan de kwaliteit, traceerbaarheid en certificering van vlees. Daar komt nog bij dat er om afzetmarkten voor levende varkens uit Nederland veilig te stellen, bijna niet meer te ontkomen valt aan het meegeven van betrouwbare informatie per dier.

Het sectorbreed invoeren van elektronische dierherkenning lijkt puur vanuit marktperspectief een kwestie van tijd. De techniek lijkt niet meer het struikelblok te zijn; wel wie de kosten draagt en vooral wie het voortouw neemt.

Keten Duurzaam Varkensvlees

De Keten Duurzaam Varkensvlees (KDV) en vleesverwerker Westfort zien in elektronische dierherkenning de kritische succesfactor om varkensvlees in het Antibioticavrij Leven-concept geborgd in de markt te zetten. In de loop van 2017 wordt elke geboren big binnen het KDV+-concept herkenbaar via een oormerk met chip.

Een leven lang is diergebonden informatie mee te geven, zoals gezondheidsbehandelingen. 'In de slachterij in IJsselstein installeren we apparatuur om die informatie uit te lezen, zodat we vleesvarkens en het vlees kunnen kanaliseren', vertelt directeur Jaap de Wit van Westfort Vleesproducten.

Smart farming

'Verschillende onderdelen van deze vorm van smart farming moesten we aan elkaar knopen omdat geen enkele partij een totaaloplossing kon bieden. Vorig jaar hebben we uiteenlopende software getest voor op de boerderij en we hebben praktijkonderzoek gedaan naar UHF- en LF-oormerken (Ultra Hoog Frequent en Laag Frequent) van diverse leveranciers', zegt De Wit.

'Maar ook analysetools, chipreaders en systemen voor in de slachterij verbinden we met elkaar. Dat kostte tijd en geld, maar het complete systeem gaat dit jaar draaien.'

Duurt lang

Het verbaast manager Theo Duteweerd van het Varkens Innovatie Centrum (VIC) Sterksel dat de grootschalige invoering van elektronische dierherkenning zo lang duurt. 'Om bijvoorbeeld stalkeuring terug te kunnen krijgen is een sluitende dierherkenning noodzakelijk. Dat borgen is alleen mogelijk met elektronische dierherkenning.'

Voorzitter Henk Bleker van Vee&Logistiek Nederland sprak in september al uit dat het er in 2017 eindelijk van moet gaan komen.

Goedkoper

Duteweerd: 'Dat zal het exporteren van vleesvarkens en biggen vanaf de boerderij efficiënter en goedkoper maken. Dieren automatisch scannen als zij de vrachtwagen op- en aflopen, bespaart arbeid en verkleint de kans op fouten.'

Voor de varkenssector is het individueel kunnen volgen en managen van varkens ook steeds meer een must. Bij zeugen in groepshuisvesting met voerstations is dat al decennialang praktijk. Duteweerd stelt dat ook vleesvarkenshouders daardoor vooruitgang gaan boeken.

Weinig weten

'Vleesvarkenhouders weten nu veel te weinig over de aangevoerde biggen. Bij het gemiddelde gewicht van een koppel, de herkomst en de prijs houdt het op. Maar als ook de geboortedata bekend zijn, welke behandelingen het dier heeft gehad, wat zijn individuele gewicht is en wie de vader, dan hebben vleesvarkenshouders fors meer mogelijkheden om hun dieren te managen.'

Duteweerd vervolgt: 'Het is efficiënter om de snelste groeiers bij elkaar te zetten. En dieren die extra zorg nodig hebben, kun je ook het beste bijeenhouden. Ik verwacht dat de technische resultaten in de vleesvarkenshouderij met elektronische dierherkenning flink vooruitgaan.'

Snel terugverdiend

De meerkosten van elektronische dierherkenning van 70 cent per varken zijn volgens Duteweerd snel terugverdiend. 'Die kosten worden lager als het systeem massaal wordt toegepast, maar de vraag blijft wie het voortouw neemt.' Een argument voor varkenshouders om elektronische dierherkenning massaal te omarmen kan het pakken van extra rendement zijn.

De variatie in opbrengstprijs in een koppel slachtvarkens zit volgens De Wit rond de 40 euro. 'Door individuele dierprestaties te combineren met voeding en genetica kan het verschil tussen de goedkoopste en duurste varkens kleiner worden.'

VIC Sterksel

Duteweerd ervaart op het gesloten varkensbedrijf van VIC Sterksel het voordeel van elektronische dierherkenning. 'Wij chippen alle biggen en wegen ze een paar keer. In combinatie met slachterijgegevens komen er veel data beschikbaar die wij gebruiken om het management te verbeteren', vertelt hij.
'Maar ook de fokkerijorganisatie krijgt de beschikking over al die data en kan er haar voordeel mee doen bij het selecteren van de fokzeugen en beren.'