Strijd voor boerenwindmolen in Zuidhorn

Trots laat akkerbouwer Carin Gaaikema in Houwerzijl, in de naburige gemeente De Marne, de molenaars app zien die tijdens de nieuwjaarsreceptie van E.A.Z. Wind werd gepresenteerd. Met de app kan de ondernemer zien hoeveel de molen op het erf aan energie levert. Met 134 kilowattuur draait hij woensdag na vieren 'zijn beste dag ooit'.

'Het is een mooie boerenmolen. We kunnen de energie nu goed gebruiken bij het sorteren van aardappelen', stelt de onderneemster. Sinds een maand draait de molen met een ashoogte van 15 meter bij de Gaaikema's, een investering van 43.000 euro. 'We hebben zonnepanelen overwogen, maar we geloven dat we met een windmolen meer energie oplevert. Het waait hier altijd. Bovendien oogt de molen natuurlijk met zijn houten wieken en groene mast.'

Gaaikema krijgt veel positieve reacties op de molen, waarvan er vorig jaar in de provincie Groningen 28 werden geplaatst. 'Dorpsbewoners in Houwerzijl willen zelfs wel een tweede molen, waarin ze kunnen anticiperen.'

Hoe anders is de situatie in de naburige gemeente Zuidhorn. Hier dreigen enkele burgers de plannen van boeren te dwarsbomen. En met de komende herindeling, betekent dat volgens melkveehouder Rudolf Feitsma in Oldehove dat 'ondernemers niet veel kunnen in het gebied'.

Belachelijk

Afdelingsbestuurders Feitsma, Freek Nieuwenhuis uit Den Ham en Richard Oudshoorn uit Niehove vinden de discussie in de gemeente 'belachelijk en bizar'. 'Wij worden neergezet als op geldbeluste ondernemers. Juist deze molens, die het formaat van een flinke boom hebben, worden landschappelijk ingepast. Horizonvervuiling is er niet omdat de molen wegvalt bij schuren. En het bezwaar dat de tegenstanders aandragen van het open landschap, is volgens de ondernemers geen unique sellingpoint. 'Half Nederland is open landschap. Het is niet zo dat er een tsnunami aan kleine windmolens komt.'

Daarbij zien de boeren meer voordeel in windenergie dan in zonne-energie, onder andere omdat windenergie het elektriciteitsnetwerk minder belast. 'Levering van energie door wind gaat geleidelijker. Dit is zeker voor het robotmelken en het koelen ideaal.'

FrieslandCampina

Wanneer de gemeente een stokje gaat steken voor de windmolens, belemmert dat de boeren in hun duurzaamheidsdoelstelingen, stelt Thijs Neutel, lid van de districtraad van FrieslandCampina. Hij spreekt maandag in tijdens de raadsvergadering. 'Een lagere energieverbruik is onderdeel van ons Foqus planet-programma.

Boeren kunnen hiervoor een bonus krijgen. Een windmolen is een belangrijke manier om hieraan te voldoen. Het zou zonde zijn als dat verboden wordt, zeker omdat deze molen juist goed landschappelijk ingepast kan worden.'

Discussie over draagvlak voor windmolens is goed, maar het voorbereidingsbesluit waarover de raad van Zuidhorn maandag gaat discussiëren is een te zwaar middel. 'Het risico is groot dat uitstel op uitstel volgt. Dat geduld hebben wij niet, hebben klanten niet en heeft het klimaat niet.' Dat stelt Timo Spijkerboer van E.A.Z. Wind. E.A.Z. Wind plaatste in 2016 28 windmolens in Groningen. Dit jaar staan er zestig op de planning.

Ontzettend moeilijk

Gemeente Zuidhorn is de enige gemeente die geen vergunningaanvragen voor de molens in behandeling neemt. 'We hebben de gemeente even de tijd gegeven hoe hiermee om te gaan. Het is een nieuw innovatief product. Energieopwekking is een ontzettend moeilijk onderwerp. Vaak vallen de lusten en lasten niet op dezelfde plek. Dat geldt echter niet voor deze molens, iedereen die erop uit kijkt, kan er aan mee doen.'

De boeren willen graag in overleg met de gemeente en tegenstanders van de molens. 'We moeten samen aan tafel om een goede oplossing te vinden. Hierin kunnen we ook kijken hoe we de molens nog beter landschappelijk in kunnen passen.

Wethouder

Verantwoordelijk wethouder Fred Stol (CDA) hoopt binnen een half jaar met het onderzoek te komen als de gemeente maandag de komst van windmolens bevriest. 'Wij willen hierover eerst een goed politiek debat. Het Middag-Humsterland is een kwetsbaar landschap waar het landschap bovengeschikt is aan de landbouw. Als er geluiden komen dat het landschap wordt aangetast, moeten we daar goed naar kijken. Niet alleen vanuit boerenperspectief, maar ook vanuit het perspectief van de burgers.'

Dat het om goed landschappelijk ingepaste molens gaat doet daar volgens Stol niets aan af. 'Alles wat in het Middag-Humsterland gebeurt, wordt langs de meetlat van het landschap gelegd, dat geldt ook voor vormen en materialen van schuren.' De gemeente Zuidhorn probeert gemeente Winsum zover te krijgen dat ze voor het deel Middag dat in de naburige gemeente ligt wacht op de uitkomsten van het onderzoek.