Boeren Goeree grijpen eenmalige kans voor kavelruil

De gunstige omstandigheden waarop Van Leeuwen doelt zijn het beschikbaar komen van grond en de provinciale eis om windenergie te ontwikkelen. Anderzijds kwam er geld vrij om in natuur te investeren.

'Al die factoren maakten het onderhandelingsproces er niet eenvoudiger op', vertelt Van Leeuwen. 'Maar ze zorgden wel voor de smeerolie om het proces gaande te houden. Zo viel er voor alle betrokkenen veel te winnen.'

Gelijkgestemde groep

Van Leeuwen fungeerde als woordvoerder bij de onderhandelingen voor de vrijwillige kavelruil, namens de agrariërs in de Zuiderdiep- en Halspolder. 'We hebben het geluk dat we met een redelijk gelijkgestemde groep boeren om tafel zitten. We zien allemaal een agrarische toekomst voor dit gebied. Deze ruil levert daaraan een belangrijke bijdrage. Uiteindelijk gaat iedereen erop vooruit. We hebben de rijen gesloten kunnen houden. Dat gaf ons een sterkere onderhandelingspositie.'

Zelf krijgt Van Leeuwen er 24 hectare bij, direct aan de huiskavel. Dat is volgens hem het mooie aan de integrale aanpak. 'Op zich lag er hier geen hectare BBL-grond in de directe nabijheid. Maar we hebben een toegewezen veldkavel op afstand kunnen ruilen. Door in het gebied zodanig te schuiven met gebruik en eigendom van percelen komen voor alle boeren, maar ook de andere deelnemers, de functies te liggen waar ze het beste passen.'

Gefronste wenkbrauwen

Dat sommige collega's hun wenkbrauwen hebben gefronst bij de overeenstemming die de ondernemers onder de onafhankelijke begeleiding van Kadaster met de overheden en natuurorganisaties hebben bereikt, kan Wim van Leeuwen zich goed voorstellen. Het liefst had hij ook geen landbouwareaal 'verloren' aan natuur.

'Feit is wel dat er al een claim van 300 hectare boven de streek hing. Die hebben we nu weten te beperken tot de 75 hectare van het 'Blok de Wit'. En daar blijft het bij.'

Na de koerswijziging door staatssecretaris Bleker enkele jaren geleden leek natuurontwikkeling zelfs even helemaal van de baan, weet Van Leeuwen nog goed. Tot de Postcodeloterij 13 miljoen beschikbaar stelde aan Natuurmonumenten om op Goeree toch nieuwe natuur te maken.

'Daarvoor zijn toen al vlot gronden aangewezen. Nu dat nieuwe natuurgebied ook is meegenomen in de ruimtelijke plannen, zijn duidelijker grenzen gesteld. Er komt hierna geen nieuwe natuur meer bij. En er zijn duidelijke afspraken gemaakt dat de omgeving geen schade mag ondervinden door verzilting of door toename van de ganzenpopulatie.'

Wind op land

En ook ten aanzien van de ontwikkeling van duurzame energie heeft Goeree weinig keuze meer, weet Van Leeuwen. Hoe controversieel wind op land ook is, provincies krijgen van het rijk harde doelen die ze moeten halen.

'Goeree is aangewezen als meest geschikte gebied. De noordrand is qua rendement een goede locatie. In een eerste opzet zijn zo'n twintig turbines in twee rijen opgesteld, samen goed voor 78 megawatt. Naar de precieze opstelling wordt nog nader onderzoek verricht.'

Gecompenseerd

Ook over de verdeling van de opbrengsten zijn collectieve afspraken gemaakt. De ondernemers die de turbines op het land krijgen, worden voor die ruimte extra gecompenseerd.

'Dat bewijst dat de lusten en lasten onder de boeren in deze ruil zo eerlijk mogelijk worden verdeeld. Er komen zeker vijf molens op natuurgrond te staan. Dat heeft ook geholpen om uiteindelijk tot dit akkoord te komen. Ik ben daar trots op, vooral omdat we het windproject gezamenlijk met de boeren dragen.'

Als alles volgens plan verloopt, vindt de overdracht van de gronden plaats op 27 december.