Steun grondgebondenheid betekent hogere generieke korting

Dat bleek donderdagavond en -nacht tijdens het debat over de fosfaatrechten in de Tweede Kamer.

'Die 2,5 procent kan ik nog niet helemaal narekenen', laat voorzitter Kees Romijn van LTO vakgroep Melkveehouderij weten. 'Daar zullen we de komende tijd goed naar moeten kijken.'

Record

Het wetsvoorstel over de fosfaatrechten, dat in moet gaan op 1 januari 2018, heeft ook consequenties voor het sectorplan om de derogatie te behouden. Romijn: 'We hebben gezegd dat we met dat plan zo dicht mogelijk aan willen sluiten op de fosfaatwetregelgeving. Dus als daarin de korting voor grondgebonden bedrijven wordt gecompenseerd dan zullen we diezelfde korting ook in het sectorplan moeten doorvoeren.'

Het debat over de wet grondgebonden groei melkveehouderij en het fosfaatrechtenstelsel duurde tot 5.15 uur vrijdagochtend. Volgens SGP-Kamerlid Elbert Dijkgraaf net geen record, want dat staat volgens hem op 5.36 uur. De Kamer was er donderdagavond om half acht op gebrand om het debat in een ruk af te ronden. Een voorstel van GroenLinks om de beantwoording door Van Dam volgende week te doen kon niet op bijval rekenen.

Het debat werd vanaf de publieke tribune gevolgd door zo'n 150 melkveehouders en andere geïnteresseerden. Aan het einde debat waren er nog enkele tientallen belangstellenden over.

Mestcontracten

In de Tweede Kamer tekent zich een meerderheid af die biologische en grondgebonden boeren wil vrijstellen van de generieke korting. De Christen Unie en D66 dienden hier een amendement voor in. Daarnaast kan ook een CU/CDA-voorstel dat mest- en voercontracten laat meetellen bij grondgebonden groei op veel steun rekenen. Dat laatste amendement moet boeren die zelf te weinig grond hebben in staat stellen om met akkerbouwers in de regio afspraken te maken voor het afzetten van mest. Het voorstel staat daarbij regionale kringlopen voor in een straal van maximaal 20 kilometer.

Staatssecretaris Van Dam zei hierbij wel dat het om langdurige samenwerkingsverbanden moet gaan. Hij laat onderzoeken hoe kan worden voorkomen dat dergelijke afspraken tussen boeren onderling kunnen worden vastgelegd en gecontroleerd. 'Het mag het doel van de wet grondgebonden groei niet ondermijnen.' Ook het amendement van CU en CDA om de kringloopwijzer wettelijk te verankeren, krijgt brede steun van de Tweede Kamer. Die moet er voor gaan zorgen dat de korting voor individuele boeren lager uitvalt.

Stevig

Over de vrij verhandelbaarheid van de fosfaatrechten werd stevig gedebatteerd. Vooral de SP en GL maken zich zorgen over de hoge kosten die hiermee gepaard gaan voor de sector. Zij schatten dit op 5000 tot 6000 euro per koe. Rik Grashoof (GL) denkt dat voor jonge boeren een te hoge drempel wordt. Hij ziet een verband tussen het gebrek aan opvolgers in de sector en de hoge kosten voor de aankoop van fosfaatrechten. Van Dam zei juridisch niet meer te kunnen tornen aan de vrije verhandelbaarheid omdat dat al in 2015 zo is aangekondigd. Volgens hem vallen de kosten mee zolang de rechten op een bedrijf blijven.

'Er moet nog gestemd worden, maar ik constateer brede steun in de Kamer voor het behoud van de derogatie', zegt vakgroepvoorzitter Romijn. Hij voegt er direct aan toe dat de fracties wel verschillend denken over de manier waarop dat bereikt moet worden. 'Daarin zie je de diversiteit van de politieke partijen. Maar als ik goed geluisterd heb, wil een overgrote meerderheid nu duidelijkheid geven aan de boeren over hoe de fosfaatrechten in 2018 ingevoerd moeten worden. En dat maakt ook de weg vrij om het sectorplan door te voeren voor 2017.'

Bijsturen

De brede steun voor de Wet fosfaatrechten heeft volgens Romijn mede te maken met de ingediende amendementen. Die sturen het voorstel bij. 'Het geeft meer richting en duiding.' Hij looft de massale aanwezigheid van melkveehouders die de publieke tribune tot op de laatste stoel bezetten. 'Dat is uniek.' Het geeft volgens hem het enorme belang aan van dit onderwerp voor de ondernemers. 'Het gaat wel ergens over.'

Volgende week dinsdag stemmen de Kamerleden over de aangeboden moties.

Lees ook: Liveblog #fosfaatwet van Nieuwe Oogst