ProRail krijgt boerengrond Winsum niet cadeau

Al dertig jaar wordt gesproken over het opheffen of beveiligen van onbewaakte spoorwegovergangen in gemeente Winsum. De discussie laaide weer op nadat in mei 2014 een krantenbezorger om het leven kwam toen hij de trein bij de Voslaan over het hoofd zag. Enkele maanden daarna trof een jonge veehandelaar hetzelfde lot. De ongevallen zitten nog vers in het geheugen van de nabijgelegen melkveehouders.

Gemeente Winsum en ProRail willen, ondanks de roep van de buurt om een beveiligde overgang, een weg aanleggen naar de eerstvolgende bewaakte spoorwegovergang, zodat de huidige kan worden opgeheven. Hiervoor is 1 hectare grond nodig van een van de boeren.

Zolang ProRail hem geen vervangende grond kan bieden, gaat hij niet akkoord met de verkoop, stelt hij resoluut. 'Zij willen iets van mij. Ik hoef het hen niet cadeau te doen.'

Op social media kreeg de betreffende boer er flink van langs: veel mensen betitelden hem als dwarsligger. ProRail-directeur Pier Eringa zei tijdens de persconferentie 'te balen als een stekker' dat de grondaankoop nog niet rond is en zei de aankoop te willen forceren.

Verzilveren

Of het terecht is om met de vinger naar de boeren te wijzen is de vraag. Melkveehouders kiezen bij de aanleg van een weg steeds vaker voor compensatie van de grond. Als ze dat niet doen, kunnen ze niet alle toeslagrechten verzilveren. Daarnaast verlaagt krimp van het areaal de mestplaatsingsruimte.

Bovendien moet een ondernemer die geen alternatieve grond krijgt zijn fosfaatproductie verminderen, door zijn melkveestapel te verkleinen. Ten slotte verlaagt een kleinere bedrijfsoppervlakte de eigen voerproductie.

Dat ziet provincie Groningen ook. Zij maakte de afgelopen jaren een ommezwaai in haar grondverwervingsbeleid. Niet achteraf vragen om grond dat in het negatiefste geval kan leiden tot onteigenen, maar boeren in het proces mee laten denken. Boeren bij Bedum mochten voor de plannen voor een rondweg bij het dorp zelf een stift ter hand nemen om mee te denken over kavelruil.

De provincie lijkt hiermee echter een uitzondering te zijn. De vraag rijst of gemeentelijke overheden en bedrijven voldoende meebewegen met de ontwikkelingen in de agrarische sector bij de aanleg van infrastructuur. Hoewel de provincie Groningen voor 80 procent bestaat uit agrarische grond, voelen boeren zich vaak het sluitstuk van het infrastructureel project en hebben ze het idee dat ze met een fooi worden weggestuurd.