Wilde bestuivers nodig voor peer en aardbei

'Op basis van de aantallen waarmee wilde soorten voorkomen op de onderzochte bedrijven, en op basis van hun relatieve efficiëntie als bestuivers, hebben we berekend dat 62 procent van de bestuiving van percelen met peren te danken is aan deze soorten', zegt Alterra-onderzoeker Arjen de Groot. 'Voor aardbeien is dat zo'n 46 procent.'

Tijdens de oogst is van een aantal perenbomen of aardbeienplanten naar de kwaliteit van de vruchten gekeken. Bij peren ook naar de vruchtzetting. Uit de resultaten blijkt dat bij peren en aardbeien ongeveer een kwart van de nettowinst te danken is aan wilde bestuivers.

10 miljoen euro

'Op basis daarvan kun je dus rustig stellen dat de economische waarde van wilde bestuivers heel groot is. Als je de gevonden waarden extrapoleert naar landelijk niveau, dragen wilde bestuivers voor de perenteelt ruim 10 miljoen euro per jaar bij aan de winst. Bij aardbeien is dat ruim 5 miljoen euro.'

Het onderzoek is gedaan op vijftien bedrijven met Conference-peren op rivierklei tussen Utrecht en Nijmegen. De vijftien bedrijven met vollegrondsteelt van Elsanta-aardbei bevinden zich op zandgrond in Noord-Brabant. In beide gevallen zijn dat de meest voorkomende rassen in Nederland: Conference ruim 75 procent van het geteelde areaal en Elsanta zo'n 80 procent.

Tijdens de bloeiperiode is onderzocht hoeveel en welke soorten bestuivers daadwerkelijk de bloemen van het gewas bezochten. Zowel door de mens gehouden honingbijen als wilde bestuivers spelen een rol bij de bestuiving ervan, zo werd duidelijk.

Dat wilde bestuivers sterk onder druk staan is bekend. Ook dat zij een belangrijke bijdrage leveren aan de bestuiving van landbouwgewassen en dus aan hogere opbrengsten. Een kwantitatieve onderbouwing hiervan ontbrak echter tot voor kort.

Kilo's

Wanneer de bijdrage van de wilde bestuivers wordt berekend als percentage van de totale opbrengst in kilo's per hectare, dragen ze gemiddeld zorg voor zo'n 11 procent van het aantal kilo's Conference-peren en 4 procent van het aantal kilo's Elsanta-aardbeien.

'Met dit onderzoek is een verdere onderbouwing gegeven aan het belang van wilde bestuivers', zegt Koos Biesmeijer van Naturalis. 'Binnen de door ons onderzochte groep van bedrijven leverde een groter aantal bijgeplaatste honingbijen geen aantoonbaar hogere opbrengst op. Dat toont nog eens extra het belang aan van wilde bestuivers.'

Volgens EIS-onderzoeker Menno Reemer kunnen telers zelf veel doen om deze wilde bestuivers in hun percelen te krijgen en te houden. Er zijn in het onderzoek duidelijke relaties gevonden tussen de soortenrijkdom en talrijkheid van wilde bestuivers en de teeltopbrengsten.

'In percelen met peren nam de totale soortenrijkdom aan wilde bestuivers aantoonbaar toe naarmate in de directe omgeving - binnen een straal van 500 meter - meer voor bijen geschikt habitat aanwezig was, zoals bloemenweiden, wegbermen en houtwallen', zegt Reemer.