Melkveehouders teren in op reserves

De melkprijsverlaging die Royal FrieslandCampina (RFC) maandag bekendmaakte, hakt er volgens Lubbert van Dellen, directeur Food & Agri bij adviesbureau Accon AVM flink in. 'Het is een uitdaging om de lopende rekening rond te krijgen. We zien dat 80 tot 90 procent van alle melkveebedrijven momenteel inteert op hun reserves', zegt hij.

'In de zomer is er vaker sprake van interen, maar nu is het extreem. Gemiddeld lossen veehouders 5 tot 7 cent per liter melk af. Je ziet dat ze daar nu in schuiven waardoor ze tijdelijk extra ruimte krijgen.'

Kostprijs

Banken reken met een kostprijs van 34 euro per 100 kilo melk. Met een verlaging voor mei met 2,50 euro naar 25 euro per 100 kilo melk zit de nieuwe garantieprijs van RFC daar al 9 euro onder. Vorig jaar leidde de crisis in de melkveehouderij tot zes faillissementen. Dit jaar noteerde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) er nog geen één. Volgens de Rabobank zit een derde van de melkveebedrijven financieel krap bij kas.

Vorige week werd duidelijk dat de Tweede Kamer geen extra ruimte creëert voor bedrijven die in de knel komen te zitten. Volgens Van Dellen behoort 10 procent tot een kwart van alle melkveehouders tot de groep uitbreiders. Hoeveel van deze melkveehouders hun uitbreiding pas na de peildatum afrondden en mogelijk in de problemen komen, weet hij niet.

Veel factoren

Of boeren echt in de knel komen, hangt van veel zaken af. 'Moest alle groei nog na de peildatum 2 juli 2015 plaatsvinden of was een deel al gerealiseerd? Hoe zwaar is de financiering en welke afspraken zijn er gemaakt? Maar zeker ook welke slag is via management te maken, denk aan het voerspoor en een lagere jongveebezetting.'

Van Dellen sluit niet uit dat er via de overheid een overbruggingsfinanciering voor knelgevallen komt. 'Vergelijk het met de muizenschaderegeling. De vraag is of een dergelijke regeling terecht is en of de groeiende bedrijven dit niet hadden kunnen zien aankomen.

Tijdelijk

De directeur Food & Agri van Accon AVM verwacht dat de lage melkprijs tijdelijk van aard is. 'Als dit langer duurt dan een jaar, dan wordt het pijnlijk. Mocht de melkprijs structureel onder de 30 cent blijven, wat ik overigens niet verwacht, dan moeten sommige boeren de koers bijstellen. Een deel van hen zal stoppen. We merken dat er bij ondernemers, na een gesprek over die koers, rust ontstaat. Het maakt hen sterker om met deze omstandigheden om te gaan.'

Accon AVM merkt dat er nieuwe financieringsvormen ontstaan. 'We zien samenwerkingsverbanden tussen groeiers en afbouwers. Ook zien we dat privégeld wordt ingebracht of dat er kapitaal elders uit de familie beschikbaar wordt gesteld.'

ING

Cor Bruns, sectormanager agrarisch bij ING, ziet bij slechts vijf van de circa zeshonderd melkveebedrijven in zijn portefeuille financiële problemen. 'Als wij ons werk goed doen, dan zouden er ook niet veel problemen mogen zijn', denkt hij.

'We houden bij financieringen de KWIN-normen aan en kijken naar de ruimte in de plannen. Bij een melkprijs van 30 cent per kilo melk moeten de liquiditeiten nog sluitend zijn. In 2015 heeft circa 90 procent van de bedrijven ongeveer op KWIN-niveau gedraaid.'

Onderbezetting

Volgens Bruns hebben slechts enkele bedrijven een fikse onderbezetting in de stal. Ze kampen met 150 lege koeplaatsen. 'Als je voor dit aantal fosfaatrechten moet aankopen van pakweg 3.000 euro per dier, dan gaat het om 450.000 euro. Ja, dan heb je mogelijk een fors probleem. We kijken hoe deze bedrijven financieel draaien en of we ze nog vooruit kunnen helpen.'

Het gros van de ING-klanten kreeg de stal al ruim voor de peildatum opgeleverd. 'Ze konden op de situatie anticiperen. We zien wel bedrijven met een onderbezetting van tien, twintig of dertig koeplaatsen, maar dat is te overbruggen. Financieringen hebben altijd een bepaalde speelruimte.'

Liquiditeitsbegroting

De bank hamert erop dat melkveehouders een gedegen liquiditeitsbegroting paraat hebben. 'Dan kun je tijdig bijsturen en je uitgavenpatroon daarop afstemmen. Helaas hebben maar weinig boeren zo'n planning gemaakt.'

Volgens Jaap Gielen, specialist melkveehouderij bij Countus, is het lastig om een goede inschatting te maken van het aantal uitbreiders dat in financiële problemen komt. 'Het hangt helemaal af van de hoogte van de generieke korting, de prijzen van de fosfaatrechten en of boeren in staat zijn om hun technische resultaten verder te verbeteren.'

Afwachtend

Gielen merkt dat boeren nog erg afwachtend zijn. 'Ook zijn er melkveehouders die zich afvragen of ze nog wel boer willen blijven. Ze zijn halverwege de vijftig en hebben geen opvolger.' Mochten deze boeren werkelijk gaan stoppen én de melkprijs blijft laag, dan zal de druk op de fosfaatrechten volgens hem afnemen. 'Dan kunnen er opeens heel andere krachten gaan spelen.'