Global GAP geeft een duidelijk signaal af

Haijo DoddeVanwege microbiologische risico’s is internationaal besloten de regels van Global GAP voor gebruik van water en onbewerkte dierlijke mest in de teelt van voedingsgewassen aan te scherpen. Reden is de angst van vooral de retail voor verontreinigingen met ziekteverwekkers als E.coli, listeria en salmonella. Directe aanleiding is de EHEC-crisis van enkele jaren geleden.
De beperking voor toepassing van dierlijke mest ligt gevoelig in Nederland. Berichten over een ban door Global GAP zorgden voor ophef. Naast de gangbare teelt van vollegrondsgroenten meldde met name de biologische sector dat de strengere regelgeving knelpunten oplevert. Biologische gewastelers zijn voor aanvoer van mineralen sterk afhankelijk van dierlijke mest.
De soep wordt nooit zo heet gegeten, als zij wordt opgediend. Meer duidelijkheid over de regels wijst uit dat voor producten die gekookt worden voor consumptie vooralsnog geen restricties gelden. Producten die rauw worden gegeten, maar niet in aanraking komen met de mest, mogen tot drie maanden voor de oogst worden bemest. Voor producten waarvan het eetbare deel wel in aanraking komt met de onbewerkte mest, is de wachttijd zes maanden.
Een werkgroep met inbreng van de primaire sector buigt zich over de interpretatie van de nieuwe Global GAP-regels voor Nederland. Op telersbijeenkomsten gaf certificeringsinstantie VinÇotte ISACert een toelichting op de voorwaarden van versie 5.0. Bij de telers is weinig begrip voor de aangekondigde beperkingen. Zij wijzen erop dat landbouwers sinds mensenheugenis dierlijke mest uitrijden op hun gewassen en dat het gebruik de basis is van circulaire landbouw.
Hoewel de gevolgen uiteindelijk minder ingrijpend zijn, geeft Global GAP met de aangescherpte regels wel een signaal af. Retailers uiten wereldwijd hun zorgen over de voedselveiligheid en zien dierlijke mest als een belangrijke bron van mogelijke besmettingen. Dat lijkt een niet omkeerbaar proces.
Het technisch comité van Global GAP meldde al bij de presentatie van versie 5.0 dat bij een volgende versie van het certificaat de regels voor aanwending van onbewerkte mest waarschijnlijk weer strenger worden. De huidige regels gelden voor een periode van vier jaar.
Gewastelers hebben daarmee de tijd om te zoeken naar alternatieven voor de dierlijke mest die ze nu nog gebruiken. Voor veehouders en overheid is het beleid van Global GAP een signaal om vaart te maken met regelgeving en ontwikkeling van goede meststoffen op basis van bewerkte mest. Als regels verder worden aangescherpt en er geen alternatieven zijn, dan verdwijnt substantiële plaatsingsruimte voor dierlijke mest.