'Geen onderzoek is sterfhuisconstructie'

'De reden is eenvoudig. Er bleek nog budget over te zijn, ongeveer een miljoen euro vanuit het Productschap Tuinbouw. Dat hebben we inmiddels gelabeld voor onderzoeksprojecten voor de komende twee tot vier jaar. Onder meer op het terrein van groen en groentoepassing, promotie en marketing.'

Maar ook onderzoeken op vaktechniek - nieuwe teelttechnieken en onderzoek naar weerbaar gewas bijvoorbeeld - worden nog uitgevoerd met het laatste PT-geld. Wel zoekt de vakgroep daarbij naar nieuwe financierings- en samenwerkingsvormen.

Roerige tijden

Voor de vakgroep zijn het roerige tijden, waarbij de aangesloten cultuurgroepen (laanbomen, bos- en haagplantsoen, fruitgewassen en vaste planten) ieder voor zich in kaart brengt wat noodzakelijk is, onder meer op het gebied van onderzoek.

'Ieder kijkt wat hij nodig heeft en het is onze taak (vakgroep)partijen bijeen te brengen. Wij kijken ernaar, polsen en bundelen bedrijven en externe partijen. In wezen zijn we onszelf opnieuw aan het uitvinden', stelt Raaijmakers.

Drie typen onderzoek

Onderzoek verandert in het post-PT-tijdperk, signaleert Raaijmakers. Hij onderscheidt nu drie typen onderzoek: sectoraal onderzoek met restant PT-geld, publiek privaat - onderzoek met bedrijfsgelden - en onderzoek waarbij bedrijven individueel of via kleine coöperaties onderzoek laten verrichten.

'PPO deed het overgrote deel van het onderzoek in onze sector. Wetenschappelijk onderbouwd, maar er hing ook een stevig prijskaartje aan. Dat wordt nu grotendeels overgenomen door andere, kleinere onderzoeksinstituten.'

'Mijn allergrootste zorg is: het volume van onderzoek, met name toegepast wetenschappelijk onderzoek, krimpt in zo'n hard tempo dat onze voorsprong op het buitenland wat betreft dat onderzoek volledig verloren gaat. Je ziet al dat PPO al meerdere reorganisaties achter de rug heeft. De politiek, de VVD voorop, stelt: de markt(werking) zal het wel redden. Dat denk ik niet.'

Op de knieën

Raaijmakers voorziet zelfs forse problemen op de lange termijn. 'In onze sector zijn geen grote partijen die collectief onderzoek kunnen financieren. Onderzoek naar nieuwe gewasbeschermingsmiddelen en het gebruik ervan zal wegvallen. De sector zal geconfronteerd worden met ziekten, zoals xylella, wat leidt tot problemen voor de export. Dan gaan we als sector op de knieën. Geen onderzoek is voor ons een sterfhuisconstructie.'

Daarom zijn nieuwe financierings- en samenwerkingsvormen essentieel in de optiek van Raaijmakers. 'Dat lukt momenteel onder de vlag van LTO best aardig, maar eerlijk gezegd ben ik somber over de toekomst, want dit gaan we geen jaren volhouden. Nu ben je meer tijd kwijt aan het organiseren van onderzoek in plaats van het onderzoek zelf.'

• Lees alle reacties van de specialisten in Dossier Praktijkonderzoek