GLB: ambitie hoog, lager budget

René Luijmes 11 jan 2014 om 14:15uur

De doelstellingen van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) zijn verschoven van ‘nooit meer honger’ naar ‘de maatschappelijke kant van de landbouw’. Nederlandse boeren krijgen te maken met een gelijke hectarepremie en nieuwe eisen aan hun teeltplan.

De sterkere focus op maatschappelijke doelen als een beter milieu, een mooi en divers landschap en aandacht voor de inkomenspositie van boeren in ontwikkelingslanden zette door aan het begin van deze eeuw. Landbouwcommissaris Franz Fischler zette de ontkoppeling van steun aan gewassen door, want de afspraken in het wereldhandelsoverleg (WTO) eisten dit van de Europese Unie (EU). Steun mocht niet langer productgericht zijn, want dat was handelsverstorend en concurrentievervalsend.

Het beleid van de EU is om steeds doelgerichter te betalen. Zo wordt steun gekoppeld aan iets wat de boer doet om meer biodiversiteit te krijgen of natuur te onderhouden. De betaling verschuift van directe betaling van boeren naar plattelandsontwikkeling, duurzaamheid en innovatie.

Deze tweede pijler is belangrijk geworden. Boeren moeten anders werken om dit geld niet te gaan missen en daarbij ook niet op de eerste pijler gekort te worden. Minder geld zal het zijn, want het geld wordt anders verdeeld over Europa. Nieuwe lidstaten krijgen hun deel en daarmee krimpt het budget voor Nederland van 830 miljoen euro in 2013 naar 732 miljoen euro in 2019.

Daarbovenop komt dat alle grondgebonden plantaardige teelten meedelen in de pot. Dus bijvoorbeeld ook de bollentelers en vollegrondsgroentetelers pikken een graantje mee. Jan van de Wijnboom van het ministerie van Economische Zaken rekende op een NAV-bijeenkomst in Marum voor dat een boer per hectare zo 270 euro basispremie kan ontvangen en 120 euro voor vergroeningsmaatregelen.

Jonge boeren

Daarnaast is er een deel, maximaal 2 procent van het budget, gereserveerd voor jonge boeren. Van de Wijnboom becijfert dat zo een maximale hectarepremie van 485 euro mogelijk is voor een ‘vergroenende jonge boer met waterdoelen’. In Nederland is 14 miljoen euro beschikbaar voor deze jonge boeren. Ze mogen van de EU tot 40 jaar oud zijn, maar om het geld te krijgen mogen ze niet in een maatschap zitten. Ze moeten zelf de ondernemer zijn.

Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst