Beheer vormt vegetatie Oostvaardersplassen

Over het algemeen werd aangenomen dat de openheid van de vegetatie van natuurgebieden onafhankelijk is van de grootte van het gebied en de ligging in het landschap.

Beheer speelt echter een cruciale rol. Met behulp van modelberekeningen tonen Schippers en zijn collega's aan dat kleine en geïsoleerde gebieden een lage dichtheid aan grazers hebben, maar een hoge bedekking met bos.

Grote grazers

Grote en goed bereikbare gebieden daarentegen worden gedomineerd door grote grazers en zijn bedekt met grasland. 'Dus eigenlijk zijn grote grazers en bos elkaars natuurlijke opponenten', geeft Schippers aan.

'Een natuurlijk herstel van een verstoord evenwicht tussen grote grazers en bosvegetatie kan honderden jaren duren.'

Verstoringen

Toch zijn er omstandigheden waarin grote grazers en opgaande vegetatie volgens Schippers samen kunnen gaan. 'Naast isolatie en grootte spelen verstoringen en beheer een belangrijke rol.'

Beheer, zoals jacht, kan een gebied dat wordt gedomineerd door grasland omzetten in een meer bosrijk gebied. Verstoring, bijvoorbeeld een bosbrand, kan een bosgebied omzetten in een graziger, open landschap.

Openheid

Deze resultaten van het onderzoek geven volgens de onderzoeker aan dat de isolatie en grootte van natuurgebieden en ook de aantalsregulatie van grote grazers in grote mate de openheid van het landschap bepalen.

'Dat verklaart bijvoorbeeld dat grote grazers in de Oostvaardersplassen nu zorgen voor een open landschap. Als we bijvoorbeeld daar meer bos willen, is aantalsregulatie van grote grazers door de mens nodig. Of toch wachten op de terugkeer van de wolf.'