5 vragen over het verschijnsel 'domme kalveren'

Wat voor gedrag zien kalverhouders bij 'domme kalveren'?

Het valt op dat deze dieren soms loos staan te dringen bij een hek of dat ze onophoudelijk aan het zuigen zijn op een buis. De ervaring is verder dat het moeilijk is de kalveren zelfstandig te laten drinken. In ernstigere gevallen kunnen de dieren ook gaan liggen en de kop achterover gooien.

Wat voor ziektebeeld past daarbij?

Dat beeld past bij symptomen die horen bij hersenvliesontsteking of een tekort aan vitamine B1. Maar nadat de kalveren zijn behandeld met welk middel dan ook, knappen ze niet op. Vervolgens wordt verder gekeken en veel is dan niet te vinden.

Wat wel bijzonder is, is dat de dreigreflex afwezig is. De kalveren lijken min of meer blind te zijn en maken soms dwangmatige bewegingen. Daarnaast valt de doffe en dorre vacht op en soms bewegen de dieren wat ongecoördineerd en slungelig.

Bij Dierenkliniek Den Ham signaleren rundveedierenartsen op melkveebedrijven ook kalveren met andere afwijkingen. Zo zien ze bijvoorbeeld misvormde poten of slapheid.

Op welke manier wordt gezocht naar de oorzaak van deze symptomen?

Omdat geen directe conclusie kan worden getrokken maar er wel een vermoeden is, heeft Dierenkliniek Den Ham enkele kalveren pathologisch laten onderzoeken bij de Gezondheidsdienst voor Dieren in Deventer. Daar zijn de afgelopen weken meer meldingen binnengekomen van kalveren die soortgelijk gedrag vertonen. Die meldingen kwamen vooral van melkveebedrijven.

Wat leverde het onderzoek op?

Bij de kalveren die naar de Gezondheidsdienst voor Dieren zijn gestuurd blijkt dat de grote hersenen geheel of gedeeltelijk ontbreken. Verder is er aan deze dieren niets afwijkends te zien.

Wanneer het hersenvocht wordt geanalyseerd, wordt wel blauwtong aangetoond. Dit fenomeen is ook beschreven bij de blauwtonguitbraken in 2006 en 2007. Toen ging het om het blauwtongvirus type 8. Hetzelfde beeld is nu ook te zien bij type 3, ofwel BTV 3.

Hoe nu verder?

Meer onderzoek en analyses zijn nodig om te kijken in welk stadium van de dracht dit gebeurt. De komende tijd kan het vaker voorkomen dat veehouders dit soort kalveren op stal aantreffen.

De prognose voor de levensverwachting van de 'domme kalveren' is wisselend. Ernstige gevallen zullen de eindstreep niet halen.