Wiersma legt stikstofgrens toch voor aan Raad van State

Momenteel is er een natuurvergunning nodig bij een stikstofdepositie van 0,005 mol per hectare per jaar. Wiersma wil dit verhogen naar 1 mol per hectare per jaar, een factor tweehonderd hoger.

'Met het indienen van de voorlichtingsvraag zetten we weer een stap vooruit naar realistisch en uitlegbaar stikstofbeleid. Stikstofneerslag onder 1 mol per hectare per jaar is zo gering, dat het model daar geen betrouwbare uitspraken meer over kan doen. Ik wil af van de doorgeslagen modellenwerkelijkheid die ons juridisch klemzet', schrijft de minister in een toelichting.

Voor de adviesaanvraag baseert de bewindsvrouw zich op wetenschappers die stellen dat de 0,005 mol leidt tot schijnzekerheid. Stikstofneerslag onder deze waarde is zo gering dat het niet meer meetbaar is en niet met voldoende wetenschappelijke zekerheid aan een bron kan worden gekoppeld. Daarom zijn berekeningen onder deze grens wetenschappelijk gezien onvoldoende betrouwbaar voor besluitvorming over projecten. Met de huidige nulgrens worden ondernemers hier vervolgens wel verantwoordelijk voor gehouden, stelt zij.

Wetenschappelijke onderbouwing

De schijnzekerheid vindt het kabinet onrechtvaardig. Daarom heeft professor Arthur Petersen, op verzoek van het ministerie van LVVN, een wetenschappelijke onderbouwing ontwikkeld voor een ondergrens in het model. Daaruit is een ondergrens van 1 mol per hectare per jaar gekomen. Collega-wetenschappers hebben in een peerreview onder meer vraagtekens gezet bij de praktische toepasbaarheid van de hogere ondergrens. Petersen heeft daarop zijn onderbouwing verder aangescherpt en versterkt, schrijft Wiersma.

Volgens de minister ligt er nu een solide wetenschappelijke basis voor een rekenkundige ondergrens. Daardoor zouden projecten met een stikstofuitstoot onder 1 mol per hectare per jaar geen natuurvergunning meer nodig hebben.

Het voornemen stuitte tijdens een recent stikstofdebat op veel weerstand in de Tweede Kamer. Oppositiepartijen verweten Wiersma dat ze boeren blij maakt met een dode mus. Daarnaast vrezen ze voor een nieuwe groep PAS-melders als boeren en andere bedrijven activiteiten starten onder een hogere rekengrens die misschien later juridisch niet houdbaar blijkt.

Het kabinet vindt het belangrijk om de Raad van State om advies te vragen. Het helpt de juridische onderbouwing te toetsen en te versterken. Het voorlichtingstraject duurt doorgaans zo'n tien weken. Het kabinet heeft gevraagd het voorstel met spoed te behandelen.

Maar de echte juridische toets vindt plaats tijdens een rechtszaak, benadrukt het ministerie van Landbouw. Dan moet de hoogste bestuursrechter bepalen of de hogere grens juridisch toelaatbaar is. Hoewel ook de hoogste bestuursrechtspraak bij de Raad van State ligt, staat deze afdeling los van de afdeling advisering.