Oproep aan tuinders: 'Zet je eigen positieve duurzaamheidsverhaal neer'

Dat was de boodschap van wetenschapsjournalist en documentairemaker Hidde Boersma tijdens een bijeenkomst van Greenport Noord op woensdag 26 februari in het Drentse Frederiksoord. Met het Klein Tuinbouw Congres lukte het Greenport Noord om een interessant programma neer te zetten met prikkelende sprekers.

Daaronder waren de landelijk bekende Hidde Boersma en voorzitter Adri Bom-Lemstra van Glastuinbouw Nederland. Het congres trok zo'n zeventig bezoekers, waaronder telers uit de provincies Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel en betrokkenen vanuit overheid, kennisinstellingen en toeleveranciers.

De rode draad van de middag was hoe het imago van de tuinbouwsector en de communicatie naar de maatschappij beter en sterker kan. Zowel dichtbij huis, bijvoorbeeld op de schaal van de Drentse bloembollenteelt, als in het nationale voedseldebat.

Naar dit laatste gaat de aandacht uit van Boersma. Als 'ecomodernist' pleit hij al bijna tien jaar voor duurzame groei door intensivering en inzet van de modernste technieken in land- en tuinbouw. Hij probeert de sector te helpen om tegenover de framing van milieuactivistische organisaties een ander duurzaamheidsverhaal te schetsen.

'Kleine bubbel'

Boersma: 'Het debat rond de duurzaamheid van de land- en tuinbouw levert veel frustraties op in de sector. Op dit onderwerp is de toegang tot de media beperkt voor een handjevol niet-gouvernementele organisatie's (ngo's). Het is eigenlijk een kleine bubbel. Hoe kom je daartussen?', vraagt hij zich hardop af.

Hij noemt het verhaal van voedselproductie in harmonie met de natuur romantisch en onrealistisch. 'Er wordt vergeten dat we nog steeds armoede en voedselgebrek in de wereld moeten oplossen. Een miljard mensen weten niet hoe ze elke dag aan eten komen.'

Hij probeert in zijn verhaal ook bepaalde beeldvorming te ontmaskeren. 'De teruggang in biodiversiteit komt wereldwijd niet door gebruik van bestrijdingsmiddelen, maar grotendeels door groeiend landgebruik voor een landbouw die niet efficiënt genoeg is. Als je intensiever teelt, verklein je dit probleem.'

Meer doen op minder grond is zijn mantra. En met alle technische land- en tuinbouwkennis die we hebben, kan dit ook. Zo blijft er juist meer ruimte voor natuur over. 'De mens heeft de kennis om het lot van de mensheid te verbeteren. Dat is in de afgelopen eeuw in de Westerse wereld ook gelukt.'

Geboekte milieuwinst

Met allerlei data onderbouwt hij de stelling dat groei van de welvaart en milieuvervuiling al tijden losgekoppeld zijn in de rijkste landen. 'Toch houden milieuactivisten zich vast aan dat beeld. Het is vaak de basis van hun bestaan.'

Het steekt hem in dit verband dat de milieuwinst die de agrarische sector in de afgelopen veertig jaar heeft geboekt, geen erkenning krijgt van de groene beweging. 'Dat is heel erg. Geen sector in Nederland heeft zo'n prestatie geleverd. Het is zelfs zo, dat ook veel jongeren een somber toekomstbeeld hebben', volgens de wetenschapsjournalist.

Boersma houdt de aanwezigen voor dat ze niet moeten proberen om een wit voetje te halen bij de milieubeweging. 'Dat ga je toch niet winnen. Steek energie in een eigen duurzaamheidsverhaal.' Op dit punt werkt hij samen met onder meer de Federatie Vruchtgroente Organisaties (FVO) in het initiatief 'Stop the foodfight'. Dit draait om een ander en nieuw geluid in het debat over vernieuwing van ons voedselsysteem.

Na Boersma gaf communicatieadviseur Wija Koers uit Hoogersmilde een minicollege over hoe je als boer of tuinder zelf de publieke opinie kunt beïnvloeden. Zoals met gecoördineerde activiteit op sociale media. 'Dat moet je zelf doen, alleen dan krijg je authentieke content. Vergeet niet: wil je dat je bedrijf bestaansrecht houdt, dan is communicatie een van je eerste levensbehoeften.'

Netwerkorganisatie

De bijeenkomst laat zien dat de jongste Greenport van Nederland stap voor stap uitgroeit naar een netwerkorganisatie met toegevoegde waarde in Noord-Nederland. Een regio waar tuinbouwbedrijven gemiddeld verder uit elkaar liggen dan in andere regio's. 'Daarom is juist een slim innovatief netwerk nodig', gaf voorzitter Inge Bergsma-De Vries aan. Ze vertelde de toehoorders welke stappen recent zijn gezet.

'We zijn nog steeds een beetje zoekend naar onze kracht, maar belangrijk is dat we in alle noordelijke provincies een positie hebben gekregen aan de Landbouw- en natuurtafels waar over provinciaal beleid gesproken wordt.' Dit jaar steekt de organisatie wederom energie in kennissessies, zoals over in impact van kunstmatige intelligentie op een tuinbouwbedrijf en huisvesting van arbeidsmigranten.