'Van dure auto's worden wij niet gelukkig, van mooie koeien in de stal wel'

De broers René en Han Bruggeman namen in 2000 een grote stap. Ze besloten te verhuizen, slechts een paar kilometer, van het Overijsselse Laag Zuthem naar Wijhe. Op het pachtbedrijf waar hun vader de melkveehouderij met zuivere MRIJ-koeien jarenlang succesvol had gerund, zagen de broers geen toekomst meer. Ze kozen ervoor om te verhuizen naar Wijhe. Hier hebben zij stallen gebouwd en grond aangekocht.

Door de jaren heen kon het bedrijf geleidelijk groeien naar 46 hectare grond in eigendom anno 2025. De melkveehouders pachten ook nog 24 hectare bij, wat het totale areaal op 70 hectare grond brengt. Hier telen zij gras en mais en beheren ze een stuk natuurgrond.

Afscheid van MRIJ-ras

Op deze manier kunnen de ondernemers voldoende ruwvoer verbouwen voor de 137 melkkoeien en het bijbehorend jongvee. Ze wilden graag meer melken om te kunnen blijven groeien. Daarom namen ze geleidelijk aan afscheid van het MRIJ-ras en kwamen er steeds meer Holstein-koeien in de stal.

De ondernemers zijn succesvol. Het melken gaat goed. De twee dochters van René Bruggeman, Ilse (23) en Rianne (21), lopen van kleins af aan al veel in de stal en helpen steeds meer mee met de werkzaamheden. In 2022 kwamen de melkveehouders via Bayern Genetik voor het eerst in aanraking met het Fleckvieh-ras en gingen ze mee op reis in Duitsland. Na deze reis waren ze verkocht. Via Veehandel Kuenen kochten de broers de eerste Fleckvieh-vaarzen. Een maand nadat ze deze vaarzen aan de melk hadden, werd het stikstofvat gevuld met Fleckvieh-stieren.

'We kopen vaak de duurdere Fleckvieh-vaarzen, omdat we ermee door willen fokken. We zien het echt als een investering. Van dure auto's worden wij niet gelukkig, van mooie koeien in de stal wel. Dan maakt die laatste 300 tot 400 euro ook niet meer uit', zegt René Bruggeman lachend.

Fokkerijplan

De betere helft van de veestapel wordt geïnsemineerd met sperma van Fleckvieh-stieren. 'De echte toppers insemineren we met gesekst Fleckvieh-sperma', zegt Han Bruggeman. Stieren die hiervoor worden gebruikt, zijn onder andere Hokuspokus, Hardcore PP, Hrdobec en Walygator. 'De bespiering is voor ons belangrijk. Ook moeten ze een brede voorhand hebben. Maar de melk mag niet minder worden. Daar willen we niet op inleveren ten opzichte van de Holsteins', benadrukt Ilse Bruggeman.

De onderste helft insemineren de ondernemers met Blauwbont. 'Het levert een mooie plus op in de omzet en aanwas. Hoewel de Fleckvieh-kalveren beter groeien en dus meer opleveren dan Holstein-kalveren, kunnen ze nog niet concurreren met Blauwbont-kalveren', vindt René Bruggeman.

Ilse Bruggeman: 'We zitten nu op 27 procent vervanging. In de eerste jaren zal dat nog niet veranderen. Onze uitstroom bestaat nu uit voornamelijk Holsteins, dus het percentage Fleckvieh in de veestapel neemt sterk toe.'

Op termijn willen de ondernemers de levensduur wel verlengen. Han Bruggeman: 'We streven ernaar om over een aantal jaar op 20 procent vervanging te zitten. Met deze robuuste koeien hebben we er vertrouwen in dat ze het makkelijker langer volhouden dan de Holsteins.' Volgens hem is de drang om melk te geven bij Fleckvieh-koeien lager dan bij Holsteins. 'De Holsteins willen koste wat het kost melk geven. Fleckviehs letten beter op zichzelf. Dat werkt prettig.'

Karakter

Het karakter van de Fleckviehs past overduidelijk bij de rustige, maar toch bevlogen melkveehouders. De koeien zijn rustig, aanhankelijk en laten zich niet drijven. 'Ze zijn altijd weer blij om ons te zien en wij worden daar weer blij van', zegt Han Bruggeman met een brede glimlach. 'Elke koe kan hier aan het touw lopen', voegt René Bruggeman toe.

Een ander pluspunt van de Duitse krachtpatsers is de goede uiergezondheid. 'Wat betreft vruchtbaarheid en klauwgezondheid zie ik eigenlijk geen verschillen met de Holsteins. De perfect gevormde uiers en uitstekende uiergezondheid zijn een mooie bijkomstigheid van dit ras', merkt René Bruggeman op.

De ondernemers hebben jaarrond een tankcelgetal van 107. Dit is niet alleen te danken aan de Fleckviehs, maar ook aan consequent hygiënisch werken. In de melkstal worden alle koeien voor- en nagedipt. Ook de ruime boxen, waarvan een gedeelte onlangs is vervangen, komen de uiergezondheid ten goede.

Anders voeren

De melkveehouders zijn toekomstgericht en kijken naar wat er om hen heen gebeurt. Een van de zaken die zorgen voor discussie aan de keukentafel, is het mestprobleem. Jong en oud zijn het erover eens dat de afbouw van de derogatie negatieve gevolgen heeft voor de kwaliteit van het ruwvoer. 'Met aanzienlijk minder mest kunnen we niet verwachten dat we dezelfde kwaliteit voer kunnen verbouwen', zegt Han Bruggeman.

Volgens René Bruggeman zit de efficiëntie van de Fleckviehs dicht bij die van Jerseys. De Fleckviehs kunnen met een sober rantsoen meer melk produceren dan Holsteins met hetzelfde voer kunnen, stelt hij.

De koeien krijgen een gemengd rantsoen gevoerd met gras, mais en perspulp. Daarnaast staan er krachtvoerboxen in de stal. 'In de melkstal hebben we bewust geen krachtvoerstations. Die zorgen alleen maar voor onrust', verklaart Han Bruggeman.

De Fleckviehs krijgen hetzelfde gevoerd als de Holsteins. Het enige verschil zit in de krachtvoertabellen. 'De Fleckvieh-vaarzen krijgen 1,5 kilo krachtvoer minder per dag dan de Holsteins', zegt Ilse Bruggeman. Hiervoor is gekozen in verband met de klauwbevangenheid die de ondernemers in het begin zagen bij de nieuw aangekochte vaarzen. 'De Fleckviehs doen het goed op een energierijk rantsoen', constateert René Bruggeman.

Bij de kalverafdeling is ook niets veranderd en het afkalfprotocol is hetzelfde gebleven sinds de omslag naar het Duitse koeienras. 'We halen de kalveren meteen weg bij de koe na het kalven', zegt Ilse Bruggeman. Han Bruggeman vult aan: 'Maar de Fleckviehs vertonen veel meer natuurlijk gedrag rondom afkalven. Dat zorgt zo nu en dan voor een uitdaging. Dan moet je echt oppassen.'

Ook is het moeilijker om het moment van kalven in te schatten. 'We hadden laatst een Fleckvieh die moest kalven en we keken na de tijd de camerabeelden terug. Vanaf het moment dat de pootjes er waren, duurde het maar zes minuten tot het kalf er was', merkt Ilse Bruggeman op. De kalveren krijgen vervolgens driemaal daags melk. René Bruggeman: 'Na twee weken zie je dat de Fleckviehs goed beginnen te groeien. Dat is een wereld van verschil ten opzichte van de Holsteins.'

Knoop doorhakken

'De meeste beslissingen hebben we binnen een paar minuten gemaakt', zegt Han Bruggeman. De melkstal is voor de ondernemers het decor voor de meeste bedrijfsbesprekingen. Soms tussen de broers onderling, maar vaak ook met de dochters van René Bruggeman, die graag meehelpen met koeien melken.

Meestal zitten de melkveehouders redelijk op één lijn, hoewel Ilse Bruggeman nog niet meteen overtuigd was van het Fleckvieh-ras. 'Ik wilde niet inleveren op liters melk en was bang dat ze niet mee zouden kunnen komen met de Holsteins. Toen ik op de Bayern Genetik-reis in Duitsland zag dat daar koeien rondliepen die ruim 12.000 liter per jaar gaven, durfde ik de stap ook te nemen.' René Bruggeman voegt daaraan toe: 'Zelfs met die productie blijft er nog ruim 400 kilo vlees over na het slachten. Dat lukt een Holstein niet.'

Toekomst

Wat de toekomst zal brengen voor de familie Bruggeman, is lastig in te schatten met de huidige politieke onzekerheid. 'Over tien jaar staat de hele stal in ieder geval vol met Fleckviehs. We hopen ook dat er beleid komt rondom doelsturing, zodat we weten waarin we kunnen investeren', geeft Han Bruggeman met een zorgelijke blik aan. Volgens Ilse Bruggeman is hun motto ondanks alle onzekerheid onveranderd. 'Stilstand is achteruitgang, maar maak soms even een pas op de plaats.'

Elke keuze wordt overtuigd gemaakt. 'Als we iets bedenken, dan gebeurt het ook en gaan we er vol voor. Twijfel is geen optie. Het is ja of nee', benadrukt de jonge melkveehouder.