'Geef de Markerwaard een nieuwe kans'

Nederland kampt met een aantal uitdagingen die min of meer met elkaar zijn verbonden rond het thema ruimte, zoals woningnood, het mestoverschot en stikstof. Drooglegging van de Markerwaard kan voor Nederland grote voordelen opleveren. Niet voor een extra woonwijk voor Lelystad of Amsterdam, maar als een soort Deltaplan 2.0.

De woningbouwambitie is 900.000 woningen tot 2030. Hiervoor is zo’n 63.000 hectare grond nodig. Daarvoor wordt ook naar agrarische grond gekeken. 54 procent van Nederland is boerenland. Per jaar neemt dit af met 7.000 hectare. Gedurende mijn leven is dat één keer de hele Noordoostpolder.

De teeltoppervlakte van de Markerwaard is 54.000 hectare. De uit te kopen boeren hebben gemiddeld elk 40 hectare land en 160 grootvee-eenheden (gve). Dit is inclusief de kippen- en varkensbedrijven. Door boeren te verplaatsen naar de Markerwaard creëer je ruimte voor woningbouw elders.

Er is in Nederland geen nutriëntenoverschot, wel een mestoverschot. Dit gaat de veehouderij in de toekomst zo’n 1 miljard euro per jaar kosten. Mestkorrels geven 40 procent minder uitspoeling dan kunstmest en zijn dus minder belastend voor de waterkwaliteit. Mest omzetten in droge korrels kost veel energie is daardoor op dit moment te duur. Maar ook daar kan de Markerwaard mee helpen.

De drooggelegde Markerwaard is groot genoeg voor duizend windmolens. Een vergelijkbare windmolen op land is 250.000 euro goedkoper dan een op zee. Dus met het opwekken van energie in de Markerwaard en het creëren van industrie voor het verwerken van mest lossen we niet alleen het mestoverschot op van zo’n 1 miljard euro, maar creëren we ook een winstgevend exportproduct.

Zelfvoorzienend

De zelfvoorzieningsgraad van voedsel in Nederland is 67 procent. Op dit moment wordt dat aandeel geteeld op 23 procent van de Nederlandse grond. Als Nederland 100 procent zelfvoorzienend wil worden, is 800.000 hectare nodig. Dit is vier keer zoveel als nu.

De grootste voetafdruk voor dit tekort aan grond is vooral van Frankrijk (voor graan voor brood) en Brazilië (soja voor olie en veevoer). De rest is van Zuid-Amerika en Azië. Extra landbouwgrond van hoge kwaliteit in de Markerwaard verhoogt onze zelfvoorzienendheid en verlaagt daarmee de import. Dit is ook nog eens goed voor het milieu.

Tegelijkertijd zal de vraag in Europa naar landbouwgrond met goede watervoorziening aanzienlijk toenemen door de klimaatverandering. Die ontwikkeling is nu al gaande. De teelt zal in Europa verschuiven naar het noorden. De grond die we creëren in de Markerwaard, wordt dus goud waard. En de prijs van die grond ligt op dit moment al boven de 200.000 euro per hectare.

Met een sommetje achterop een sigarenkist wordt al snel duidelijk dat de opbrengsten van de grondverkoop ruimschoots opwegen tegen de kosten van het droogleggen (25.000 euro per hectare) en het uitkopen van boeren. Er is dan ook geen mestoverschot meer, de druk gaat van de woningmarkt en ons land wordt meer zelfvoorzienend. Verder geeft de drooglegging milieuvriendelijke voordelen, zoals plantengroei, CO2-vastlegging in de bodem en stikstofruimte.