Marktmacht van graangiganten neemt toe

Nieuws Akkerbouw John Ramaker 06 dec 2024 om 10:10uur

Ondanks maatregelen en veranderingen in de markt is de macht van de vier grootste wereldwijd opererende graanhandelsbedrijven toegenomen. Dat blijkt uit onderzoek naar de cruciale rol van grondstoffenhandelaren op de wereldwijde landbouwmarkt. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling van het Europees Parlement.

De handelsbedrijven waarnaar onderzoek is gedaan, zijn Archer Daniels Midland (ADM), Bunge, Cargill en Louis Dreyfus Company (LDC). Deze handelsbedrijven staan ook bekend als de ABCD. Ondanks opkomende concurrentie blijven deze vier grondstoffenhandelaren een grote rol spelen in de wereldwijde handel in landbouwproducten. De dominante positie van deze bedrijven leidt tot een zwakkere positie van telers.

Nieuwe schattingen voor het jaar 2022 wijzen uit dat het aandeel van de ABCD-concerns in graan, oliezaden en eiwitgewassen 50 tot 60 procent bedraagt. Als daarbij ook het Chinese COFCO International (CIL) en het door Bunge ingelijfde Viterra worden opgeteld, komen de onderzoekers uit op een marktaandeel van 70 à 80 procent.

Opslagcapaciteit

Het onderzoek benadrukt dat de invloed van deze grote spelers verder gaat dan handel. Een ruwe inschatting wijst uit dat de opslagcapaciteit van deze bedrijven zo'n 10 procent van de wereldwijde hoeveelheid aan granen, oliezaden en eiwitgewassen bedraagt.

• Lees ook: Grote invloed agroreuzen blijft onderbelicht in transitie

Daarnaast investeren de genoemde concerns steeds meer in de verwerking van producten. Door hun dominante positie in de markt hebben de bedrijven ook in zeer uitdagende perioden aanzienlijke winsten geboekt en konden ze groeien met 6 tot 13 procent per jaar.

Meer transparantie

Hoewel de Europese Commissie met marktmonitoring meer transparantie probeert te creëren, zal volgens de onderzoekers in eerste plaats het accent moeten komen te liggen op het verbeteren van de transparantie in de markt en op strengere rapportageregels voor bedrijven. Ook moet het toezicht op de grondstoffenmarkten worden verbeterd.

De studie adviseert het Europees Parlement om een diepgaand onderzoek in te stellen naar de impact van marktconcentratie op internationaal niveau. Ook wordt de suggestie gedaan om te onderzoeken of een speciale belasting op excessieve winsten in de voedingslandbouw mogelijk is.