Eerste resultaten in zoektocht naar duurzamer pluimvee houden

Met drie rassen leghennen loopt momenteel een onderzoek naar de langleefbaarheid op het Belgische proefbedrijf. Dat zijn de Dekalb wit, Isa bruin en Warren. Dit laatste ras scoort tot nu toe opvallend goed. Doel van het onderzoek is om de legperiode tot minimaal 95 weken te laten duren. Met witte hennen moet dat normaal gesproken lukken, voor de bruine is het een uitdaging.

Het onderzoek gebeurt in de afdelingen met een volière met één rij en eentje met twee rijen. De Dekalb wit en de helft van de Isa bruin zit in de volière met één rij, in die met twee rijen zit de andere helft van de Isa bruin en Warren. De hennen hebben ongekapte snavels. Bij al die groepen wordt er met standaard verlichting gewerkt, maar ook met een dynamische ledverlichting. In het laatste geval wordt de lichtsterkte langzaam opgebouwd tot een piek rond de middag en dan weer langzaam afgebouwd.

Hennen in twee rijen scoren beter

De hennen in de volière met één rij scoren tot nu toe op een aantal onderdelen minder dan de hennen in twee rijen. Mogelijk komt dat doordat de dieren in de laatstgenoemde volière beter in het systeem kunnen bewegen. Het zou een verklaring kunnen zijn voor de lagere uitvalcijfers daar.

Helaas is in diverse groepen hennen sprake van extra uitval, waardoor die flink boven de norm uitkomt. De extra uitval komt deels door systeemschade en deels door nekrui. Verder zijn de uitvalcijfers vertekend door broedse hennen. Deze dieren zet een pluimveehouder normaal even apart, waarna ze vaak na een week weer terug kunnen. In de proefstal kunnen de uitgeselecteerde broedse hennen niet terug en daarmee worden ze onterecht als uitval vermeld, aldus onderzoeker Niels Demaître van Proefbedrijf Pluimveehouderij.

Effect dynamische verlichting

Het effect van de dynamische verlichting is momenteel ook nog niet duidelijk. Bij de witte hennen is de uitval bij die verlichting hoger en bij de Isa bruin in de volière met één rij juist weer lager. Door dit systeem zou een simulatie van daglicht moeten worden bereikt en de piekverlichting hoger moeten kunnen blijven zonder dat dit nadelen oplevert. Voor de medewerkers is de hogere lichtsterkte tijdens de piek in ieder geval een voordeel gebleken.

De eierproductie van de hennen is duidelijk het hoogst bij de Dekalb wit met 95,6 procent, maar de afstand tot de Warren is klein. Daar wordt ook een productie gehaald van 95 en 95,2 procent tot week 60.

Qua kilo’s eieren per ophokhen zijn de verschillen ook klein. De Dekalb wit haalt 15,1 tot 15,3 kilo eigewicht in 60 weken. Bij de Isa bruin ligt dit tussen de 14,9 en 15,5 kilo. Door de lichtere eieren blijft het eigewicht van de Warren wat achter, maar dit komt toch tot 15,1 kilo. De Warren krijgt in het onderzoek minder rijk voer, in overleg met de voerleverancier en experts. Of deze en andere hennen het volhouden tot de 95 weken is volgend jaar duidelijk.

‘Kosten insectenmeel en weipoeder als alternatieve eiwitbron te hoog’

Soja is de beste eiwitbron voor landbouwhuisdieren, stelt adviseur duurzaamheid, omgeving en klimaat Liesbeth Verheyen van de Belgian Feed Associaton (BFA). De aminozuursamenstelling van soja heeft de juiste verhouding voor deze dieren. De soja uit Brazilië is daarbij net wat beter dan die uit de Verenigde Staten. Soja uit Brazilië wordt daarom voor de jonge dieren ingezet.

Maar het gebruik van soja ligt onder vuur omdat er nog regenwoud voor wordt gekapt. Ook wordt er cerrado, een bos- en savannegebied, voor omgezet naar landbouwgrond. De Europese Unie wil naar een ontbossingsvrije landbouw. De Belgische veevoerbedrijven zijn daarom al in 2009 gestart met de aankoop van soja met certificaten die garanderen dat deze van ontbossingsvrije landbouw komt. Nu is 70 procent van de soja gecertificeerd en in 2030 zal dit 100 procent zijn.

Daarnaast ondersteunt BFA meerdere onderzoeksprojecten naar alternatieve eiwitbronnen om minder afhankelijk te worden van soja. Wat dat betreft is het volgens Verheyen goed dat dierlijke eiwitten inmiddels onder voorwaarden weer zijn toegestaan. Die zijn qua kwaliteit minimaal vergelijkbaar met soja.

Voorwaarden zijn struikelblok

Voor de Belgische veevoerbedrijven zijn de strikte voorwaarden een struikelblok. Dierlijke eiwitten van varkens mogen alleen in pluimveevoer en eiwitten van pluimvee alleen in varkensvoer. Voor het nog grote aantal familiebedrijven in de veevoersector is dit vaak onhaalbaar, omdat ze voer voor meerdere diersoorten in een fabriek maken. Maar ook voor de export van pluimveevlees naar islamitische landen kan de inzet van dierlijke eiwitten een probleem vormen.

De alternatieve bronnen insectenmeel of weipoeder kennen geen belemmeringen bij de inzet. Het gebruik van insectenmeel is sinds kort ook toegestaan. Voordeel van deze producten is dat ze een goede bron zijn van methionine en vitamine B2, waar met name in biologisch voer geregeld een tekort aan is.

Hennen kunnen prima zonder soja

Onderzoek toont aan dat hennen prima presteren zonder soja maar met insectenmeel en aardappeleiwit als eiwitbronnen. De voeropname en het legpercentage waren in de proef zelfs hoger dan met het controlevoer. In het onderzoek met biologisch weipoeder waren er geen verschillen met het controlevoer.

De prijs van het insectenmeel samen met het aardappeleiwit is het grootste struikelblok voor de toepassing. Per ton steeg de voerprijs van 279,15 naar 586,7 euro, dus met ruim 307 euro. Ook met weipoeder steeg de voerprijs flink, in dit geval met 161,50 euro per ton.