'Nieuw realisme landt in de sector'

De agrarische sector veerde op na de verkiezingen, die uiteindelijk tot kabinet-Schoof hebben geleid en een landbouwminister uit eigen huis. Al in twee mestdebatten werd minister Wiersma aan de tand gevoeld; of ze bestaande afspraken wel zou accepteren. En twee keer bevestigde ze de afspraken uit het hoofdlijnenakkoord, waarin wettelijke kaders het vertrekpunt zijn (inclusief de staande afspraken met Brussel).

Een krimp van 10 procent kon dus voor niemand een verrassing zijn, ook voor BBB niet. Afroming van rechten bij verhandeling is een no-brainer, maar tegelijkertijd ook klein bier waar te veel aandacht aan wordt geschonken.

Voor een tijdig effect hadden wij daar vanuit de melkveehouderij al eerder mee willen beginnen. Het werd door de media, op aanjagen van De Telegraaf, geframed als een kanteling. Zo kreeg BBB dat waar ze altijd tegen gestreden heeft, frontaal in het gezicht gedrukt: krimp. Dat leidde tot paniek in de club.

BBB-fractieleider Caroline van der Plas schoot in de verdediging en heeft er gelijk in dat Wiersma op de puinhopen van vorige kabinetten moet regeren. Ze heeft echter ook doen geloven dat zij dat puin aan de kant zouden schuiven. Voor sommigen is de Kamerbrief van vrijdag 13 september dan ook een deceptie. Maar belofte maakt ook schuld. Krijgt BBB nu de rekening van populisme of is het naïviteit dat parten speelt?

Koesteren

Deze week vonden de algemene beschouwingen plaats. Daarin is de situatie breed uitgemeten en wordt weer voorspelbaar op de persoon (en de partij) gespeeld. Dat versterkt de fanbase van Van der Plas. En dat is positief, want alhoewel de boodschap van landbouwminister Wiersma niet veel anders is dan die van haar voorganger Piet Adema, wordt het nu wel gepruimd. Zelfs Farmers Defense Force reageerde milder dan LTO Nederland. Het kan verkeren. Laten we het koesteren.

Tijd winnen door eindeloze debatten en kabinetscrisissen is tegelijkertijd ook tijdverlies. Het is deze maand alweer twee jaar geleden dat de derogatiebeschikking bekend werd. En waar we volgend jaar met alle mest naartoe moeten, dat weet niemand. Komt er dan in 2026 dan wel weer een derogatie? De onzekerheid voor de PAS-melders neemt na vijf jaar weer toe. Een koude sanering staat nog steeds voor de deur.

Hoop doet leven

In het regeerakkoord staan ambities opgeschreven met een toonzetting waar we als landbouw vooral van dromen. Hoop doet leven en een kinderhand is gauw gevuld. Herstel van vertrouwen wordt veelvuldig genoemd. Dat begint volgens mij met het scheppen van reële perspectieven in plaats van onhaalbare beloften. Daar gaat het namelijk telkens fout.

Minister Wiersma is inmiddels begonnen met de sector met beide benen op de grond te zetten. Het is haar en ons gegund. Wij moeten nu gaan leveren, zodat die mooie ambities ook te realiseren zijn. Een afrekenbare stoffenbalans en doelsturing met bedrijfsspecifieke normen worden genoemd als het geëigende middel op waterkwaliteit, ammoniak en klimaat. Er is dus werk aan de winkel. De doelen blijven namelijk staan. Gas erop!