LTO en NAV positief over regeerprogramma: realisme is terug

LTO ziet dat het kabinet met het vrijdag gepresenteerde regeerprogramma een duidelijke koers uitzet om de Nederlandse land- en tuinbouw te versterken met doelsturing en innovatie. En om boeren een nog grotere bijdrage te laten leveren aan het beheer van natuur en landschap.

'De ambities van dit kabinet geven vertrouwen dat we de komende jaren stappen kunnen zetten in de opgaven waar boeren en tuinders mee te maken hebben', stelt LTO-voorzitter Ger Koopmans. 'Vanuit LTO zie ik volop aanknopingspunten om daarin samen te werken.'

5 miljard euro voor versterking landbouw

In het regeerprogramma maakt het kabinet met premier Dick Schoof aan het bewind 5 miljard euro vrij voor de versterking van de landbouw. 'Hiermee legt het kabinet goede prioriteiten', vindt Koopmans. 'Terecht dat er wordt geïnvesteerd in innovaties. Dat is van groot belang om emissies verder te beperken en daarmee weer ruimte te maken voor de vergunningverlening in de landbouw, woningbouw en infrastructuur.'

Verder vindt de LTO-voorzitter het positief dat de prioriteit ligt bij onder meer innovatie, doelsturing, het aanpakken van de mestproblematiek en verdienvermogen van (jonge) boeren. Het regeerprogramma geeft ook invulling aan het budget van 500 miljoen euro dat vanaf 2026 jaarlijks vrijkomt voor de versterking van het agrarisch natuurbeheer door boeren en tuinders.

Dat het kabinet het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) beëindigt, betekent wat Koopmans betreft niet dat gebiedsgericht werk in algemene zin komt te vervallen. 'Integendeel, er is volop werk aan de winkel. Vooral voor de provincies. Denk aan de noodzaak om PAS-melders snel te legaliseren.'

De LTO-voorzitter is verder positief over het voornemen van het kabinet om de ontwikkeling van arbeidsbesparende technologie te stimuleren. Wel vraagt de belangenbehartiger aandacht voor de sterk gestegen werkgeverslasten. Koopmans: 'Het kan niet zo zijn dat werkgevers continu een hogere rekening krijgen en werknemers er niet of nauwelijks op vooruitgaan. Dat helpt werkenden niet in hun bestaanszekerheid en koopkracht.'

Gewasbescherming

Wat betreft gewasbescherming zet het kabinet-Schoof de koers voort van het uitvoeringsprogramma richting 2030. 'Verstandig', zegt Koopmans. 'Voor de beleidsvoornemens die het kabinet maakt, liggen bij de sector de plannen al klaar. LTO wil daarom voortvarend aan de slag met een gezamenlijke uitvoering.'

Het kabinet zet verder in op het proces om richting de zomer van 2025 tot een concreet tijdpad te komen naar meer dierwaardige veehouderij. Een brede groep aan organisaties, waaronder LTO, hebben samen hard gewerkt aan het totaalpakket aan instrumenten dat nodig is om hiertoe te komen. Om verder te komen, hebben deze partijen steun nodig van de overheid.

Aandacht voor voedselproductie

Akkerbouwvakbond NAV vindt onder meer de aandacht voor voedselproductie als maatschappelijk belang en de waardering voor agrarisch ondernemers positief aan het regeerprogramma. 'De bestaande doelen wat betreft natuur, milieu en klimaat worden in deze plannen bereikt door een productieve samenwerking tussen sector en overheid.'

Verder blijkt dat het kabinet inzet op innovatie en bedrijfsspecifieke doelsturing, waardoor volgens NAV de kennis en innovatiekracht van boeren maximaal kunnen worden ingezet voor doelbereik. Ook verdienvermogen en werkbaarheid van regels krijgen volop aandacht. Daarnaast wordt een gelijk speelveld met importproducten genoemd. Dit alles strookt met de inzet van NAV.

De vakbond vindt het goed dat in de plannen wordt afgestapt van kalenderlandbouw en meer gaat kijken naar de praktijksituatie. De aandacht voor robotisering sluit aan bij de innovaties die er in de akkerbouw al zijn. Tot slot is het volgens NAV terecht dat er aandacht is voor het verdienvermogen, de fiscale positie en de (teruglopende) bedrijfsopvolging. Ook noemt het programma een aantal opties om de marktpositie van boeren te versterken. Zo is er aandacht voor een gelijk speelveld wat betreft productiemethode van importproducten met Europese productie.

Agractie: regeerakkoord niet concreet genoeg

Boerenactiegroep Agractie is minder positief over het regeerprogramma. 'Dat mag wel wat concreter zijn', stelt Agractie tegenover ANP. 'In het akkoord staat dat vooral boeren moeten helpen bij het herstellen van beschadigde natuur door de landbouw. Maar over de natuur zien we geen concrete stappen, behalve dat een aantal denklijnen is uitgezet.' Daar moet volgens de actiegroep verandering in komen.

Agractie mist ook een samenhangende visie op natuur- en stikstofbeleid. 'Er is geen perspectief op een oplossing voor de vergunningverlening, waardoor bedrijfsontwikkeling blijft stagneren en innovaties moeilijk of nauwelijks van de grond komen. Daarnaast is er geen zicht op het legaliseren van PAS-melders.'