'Wat voor een teler onzichtbaar is, maken wij zichtbaar'

Grenzend aan een van de akkerbouwpercelen, achter het ouderlijk erf, in het Limburgse Evertsoord is het bedrijf Soilz gevestigd. Aan het roer staat Jos Raedts, die op de boerderij is opgegroeid. Met de zeugenhouderij is de familie zo'n tien jaar geleden gestopt en de schuren en voormalige stallen zijn zijn werkterrein.

Raedts heeft onlangs een stagiair over de vloer gehad. Een mooi moment om te spiegelen op zijn eigen werk en ambitie. 'Deze jonge twintiger wil graag op het ouderlijk bedrijf werken, bij mij is het andersom; ik wil tussen juist de boeren en tuinders staan.'

Wat direct opvalt, is de ambitie van de 35-jarige ondernemer. Soilz groeit als kool. Zijn groeiambitie voor de komende jaren heeft hij dit jaar al behaald. En dus is een tijdelijke kantine aangerukt voor personeel en de ontvangst van klanten en zijn spanten geplaatst voor een nieuwe schuur om de voertuigen voor bodemanalyses te stallen.

Raedts heeft inmiddels zes vierwielaangedreven voertuigen om geautomatiseerd bodemmonsters te nemen. Met eigen aanhangers rijden een handjevol medewerkers in een straal van pakweg 100 kilometer de aangemelde landbouwpercelen af. Bemonstering kan tot een gronddiepte van 90 centimeter, om te controleren of de meststoffen hun werk hebben gedaan.

Die werkzaamheden gebeuren allemaal gps-gestuurd en het werk gaat jaarrond door. Alleen als er gewassen op het land staan, gaat de bemonstering ouderwets met de hand.

Data over bodem

Het proces van het aanvragen van bemonstering, het verwerken van de uitslagen, het opstellen van analyses en zelfs de facturering is volledig geautomatiseerd. Via het portaal van Soilz hebben boeren en tuinders altijd toegang tot hun bodemuitslagen.

'Het lijkt inderdaad op een patiëntendossier', erkent Jos. 'Elke klant heeft een eigen digitale omgeving. En als ondernemers gegevens wil delen, kunnen ze dat zelf doen. Goede input van data geeft een fantastische output over de teelt. Dat wordt de komende jaren met steeds strengere wetgeving belangrijker.'

Soilz is in de praktijk geboren. 'Ik was in gesprek met een klant over de bodemanalyses. Die zei toen: 'Leuk dat ik twintig pagina's met uitslagen krijg, maar wat moet ik daar nu mee?'. Dat bracht mij op het idee om de data verder te verwerken en de analyses beter beschikbaar te maken. Mijn doel is dat telers de data van de bodemanalyses kunnen lezen en begrijpen en op die manier wijzer worden als het gaat om wat ze op hun percelen het beste kunnen doen.'

Als voorbeeld noemt de ondernemer de meststof kali. 'Laatst kreeg ik een vraag waarom zo vroeg in het jaar zo weinig kali in de bodem is gevonden. Ik stel dezelfde vraag dan terug en verklap ondertussen het antwoord: 'Omdat die kali in de aardappelteelt van het afgelopen jaar zit'. Een lage waarde in het vroege voorjaar is niet erg, het op peil hebben in het groeiseizoen wel', stelt Raedts.

Met diepere metingen wordt al snel duidelijk of bemesting zin heeft. 'Als we hoge waarden aan bijvoorbeeld kali vinden, weten we dat het niet voor de planten beschikbaar is en emissie naar het grondwater wordt. Geen enkele boer of tuinder wil onnodig bemesten, dus bemonstering is ook een stap naar een duurzamere bedrijfsvoering.'

Volgens de Soilz-oprichter gaat het over het algemeen goed met de bodem. 'We hebben het al snel over investeringen van 100.000 euro per hectare. Daar wil je als ondernemer goed voor zorgen. Wat wij doen, is wat onzichtbaar is voor een teler zichtbaar maken met gegevens en handvatten om het bodemmanagement bij te schaven. Je wil niet steeds brandjes blussen, maar goed weten wat je gewassen nodig hebben op een bepaald moment.'

Veehouder blijft achter

De interesse is met name in de akkerbouw en tuinbouw groot. Bij veehouders blijft deze wat achter. 'Dat zijn ook ondernemers die veel tijd en aandacht aan hun vee moeten besteden en met bijvoorbeeld het afschaffen van derogatie weinig speelruimte hebben. Het blijft raar dat een boer wordt afgerekend op complexe bodemprocessen waar ze slechts gedeeltelijk invloed op hebben.'

Raedts steekt zijn ambities niet onder stoelen of banken. Hij wil 'beter, sneller en efficiënter' werken en het 'groeipotentieel' benutten. 'De droom is om de varkensstallen af te breken en een bedrijfspand te bouwen met een fraaie uitstraling. Soilz is tegen die tijd een kennisportaal waar boeren en tuinders terechtkunnen voor bodeminformatie. En het klantenbestand? Dat is verdrievoudigd.'