Marktpositie wkk blijft goed, ondanks stijgende energiekosten

Bovenop het belastingplan komt mogelijk nog aanvullend beleid. Ondertussen stelt TenneT dat vanaf 2033 de norm voor leveringszekerheid op het elektriciteitsnet dreigt te worden overschreden. De jaarlijkse wkk-barometer biedt sinds 2011 inzicht in de rentabiliteit van wkk-installaties. Dat wordt gedaan door BlueTerra in opdracht van Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van Glastuinbouw Nederland en het ministerie van LNV.

De barometeranalyse houdt rekening met vastgesteld beleid, in dit geval het belastingplan 2024. Dit plan schaft stapsgewijs het verlaagde tarief voor tuinbouw af tot 2035, vermindert de aardgasvrijstelling voor wkk's tot 2030 en introduceert een CO2-heffing.

Verandering aardgasvrijstelling vanaf 2025

Verder treedt vanaf 2025 de verandering in de aardgasvrijstelling in werking. Voor sommige netleverende gasmotor-wkk's zijn er in het eerste jaar geen nadelen, wel voor eigen verbruik en minder efficiënte eenheden. Alle gasmotor-wkk's krijgen vanaf 2026 te maken met nieuwe regelgeving.

Door belastingmaatregelen stijgt de waarde van warmte uit een gasmotor-wkk. Volgens BlueTerra wordt ketelwarmte daardoor nog harder geraakt dan wkk-warmte. Draaiuren van gasmotor-wkk's verplaatsen zich naar de ochtend, namiddag, nacht en weekenden.

Bij lage zon- en windproductie blijft de gasmotor-wkk essentieel. In die uren stijgt de elektriciteitsprijs sterk. Vergeleken met een gasketel blijft de rentabiliteit van de wkk op peil. Voor ondernemers nemen de energiekosten dus fors toe, aldus BlueTerra.

Marktpositie 2025 blijft sterk

Het adviesbureau verwacht dat de marktpositie van netleverende gasmotor-wkk's richting 2025 sterk blijft, ondanks de stijgende aardgasprijzen. Daarnaast stijgt de kostprijs van warmte uit ketels, terwijl de wkk nog steeds vrijstelling heeft voor aardgas. Voor netlevering is de barometer grotendeels onveranderd gebleven, in vergelijking met 2022.

Volgens BlueTerra groeit ondertussen de rol van de wkk in het elektriciteitsnet door de toenemende vraag naar nood- en regelvermogen om het elektriciteitsnet in balans te houden. Het adviesbureau stelt dat een gasmotor-wkk voor eigen belichting voordelig blijft, in vergelijking met afzonderlijke inkoop van elektriciteit en ketelgas. Ondanks de sterke stijging van energiekosten voor belichtende telers.

Voor een paar jaar verder, in 2027, rekent BlueTerra erop dat de vollasturen van netleverende gasmotor-wkk's ten opzichte van 2024 verder afneemt, tot minder dan 3.000 uur. Hoewel er dan meer wind- en zonne-energie beschikbaar zal zijn, blijft er nog steeds vraag naar fossiel vermogen op bepaalde momenten. De groei van duurzame energieproductie leidt tot draaien op ongebruikelijke uren, waardoor de inzet van warmte en CO2 van de gasmotor-wkk's lastiger wordt.