Topproductie voor sla met hightech teelt op water

Een deel van het veredelingsprogramma voor bladgewassen bij Rijk Zwaan is nu al gericht op de teelt op water in kassen met klimaatbeheersing en onder kunstlicht. De hightech teelt, ofwel beschermde teelt zoals nu al gangbaar is bij tomaat, heeft ook voor bladgewassen de toekomst. Daar zijn Sonneveld en zijn collega-ketenspecialist Bauke van Lenteren van overtuigd.

Sonneveld en Van Lenteren verzorgden vorige week een rondleiding voor een groep internationale journalisten op het onderzoekscentrum van Rijk Zwaan voor hydroponics in het Brabantse Dinteloord. De journalisten bezochten Nederland vanwege het wereldcongres van de International Seed Federation (ISF) in Rotterdam.

Rijk Zwaan heeft het onderzoekscentrum laten bouwen op het nieuwe bedrijventerrein Nieuw Prinsenland, met als doel de geschikte rassen te veredelen voor de teelt van bladgewassen op water. Sonneveld vertelt dat de veredelingsprogramma's voor sla en aanverwante gewassen nu globaal voor een derde gericht zijn op de waterteelt en voor twee derde op de buitenteelt. Hij gaat ervan uit dat de komende jaren het aandeel beschermde teelt alleen maar toeneemt.

Lagere arbeidsbehoefte

Sonneveld: 'Klimaatverandering, milieuvraagstukken en het aanbod van arbeid zorgen voor steeds meer uitdagingen, met name voor een gewas als sla in de vollegrond. Het voordeel van hydroponics is de hogere productie, de hogere en consistente kwaliteit van het geoogste product, de betere mogelijkheden om te automatiseren en dus de lagere arbeidsbehoefte. Verder gaat deze teelt efficiënt om met de meegegeven mineralen en is er minimale belasting van het milieu.'

In navolging op de tomatenteelt spreekt Van Lenteren ook voor bladgewassen over een hightech teelt. Het betreft, naast hydroponics, de teelt onder glas met klimaatbeheersing en kunstlicht. Zij stelt dat deze manier van telen met name van meerwaarde is voor teeltregio's met duidelijk vier verschillende seizoenen of jaargetijden. Denk daarbij aan Noord-Amerika, het grootste deel van Europa en Noordoost-Azië.

In het onderzoekscentrum worden de verschillende bladgewassen vooral in watergoten geteeld. Daarin staan de slaplantjes in perspotjes in goten met een kleine laag langzaam stromend water. Het water met meststoffen wordt toegediend met druppelaars. Het voordeel van dit systeem is dat bij het groeien van de slakroppen de goten eenvoudig wat verder uit elkaar kunnen worden geplaatst.

Volledig geautomatiseerd

Via een intern transportsysteem kan de sla op de goten altijd op een vaste plaats in de kas worden geoogst en verder worden verwerkt. 'Dit systeem is bijna volledig geautomatiseerd', vertelt Van Lenteren. 'Wij schatten in dat inmiddels 80 procent van de waterteelt plaatsvindt op watergoten en dat het aandeel waterteelt op drijvers geleidelijk afneemt.'

Over de productiecapaciteit van bladgewassen op water vertellen Van Lenteren en Sonneveld dat de teelt continu doorloopt. Zij rekenen vanaf het plaatsen van de perspotjes in de watergoten tot aan het snijden van de kroppen met een groeifase van dertig dagen.

Vanwege de variabele gootafstanden gaat Rijk Zwaan ervan uit dat per vierkante meter kasoppervlak ongeveer zeventien keer kan worden gesneden. 'Daarmee komen we, afhankelijk van het soort gewas, uiteindelijk uit op een productie van zo'n 120 kilo', stelt Sonneveld.