'Nieuwe derogatie vragen kan alleen als we ook iets brengen'

Toch zijn de laatste maanden bitterzoet te noemen. De uitdagingen waar de landbouwsector op dit moment mee te maken heeft, zijn ongekend. Het doet pijn dat deze sector, na jaren inzet voor een beter mestbeleid, afstevent op een ramp.

De derogatie op de Nitraatrichtlijn hing Nederland steeds opnieuw als het zwaard van Damocles boven het hoofd. Om de paar jaar moest deze opnieuw worden veiliggesteld. Daarvoor is veel wisselgeld betaald. Naast de melkveehouderij hebben ook andere sectoren daarvoor moeten boeten.

Het Europees Parlement had geen rol in de onderhandelingen over de derogatie. Als dat wel het geval was geweest, schat ik in dat Nederland deze uitzonderingspositie veel eerder had verloren. Het wordt door andere Europese landen namelijk gezien als een concurrentievoordeel.

Ik heb me ervoor ingezet de Europese Nitraatrichtlijn aan te passen en ik heb gepleit voor het schrappen van de gebruiksnorm voor dierlijke mest. De aanname in de Nitraatrichtlijn dat dierlijke mest een hoger risico op uitspoeling van nutriënten heeft dan kunstmest, is wetenschappelijk gezien achterhaald.

Bovendien is de kunstmestindustrie een van de grootste CO2-uitstoters en verbruikers van aardgas. Politiek gezien is het lastig een bestaande richtlijn open te breken. Daarom wilde ik het gebruik van mineralenconcentraten boven de gebruiksnorm voor dierlijke mest als tussenstap toelaten.

De Europese Commissie kreeg via mijn voorstel de opdracht het uitspoelingsrisico van mineralenconcentraat te onderzoeken. Op basis van dat onderzoek zijn criteria opgesteld waaraan mineralenconcentraten moeten voldoen. Deze worden de renurecriteria genoemd, waarbij renure staat voor ‘recovered nitrogen from manure’, ofwel teruggewonnen stikstof uit mest.

Toch duurde het jaren voordat renure werd goedgekeurd. En nog steeds zijn de voorwaarden voor de toepassing hiervan onduidelijk.

Ik vraag me oprecht af of Nederland weer aan de onderhandelingstafel van de Europese Commissie kan komen voor een nieuwe derogatie. Volgens mij kan dat alleen als dit land niet enkel iets komt halen, maar ook iets wezenlijks komt brengen. En dat zal hoe dan ook pijn gaan doen.