KBC Bank: vooruitzichten voor varkenshouderij in België zijn gunstig

De Vlaamse varkenshouderij heeft sinds eind 2022 te maken heeft met een positieve cashflow, zo toont de conjunctuurbarometer die elk kwartaal verschijnt. KBC Bank noemt de cashflow (het verschil tussen de inkomsten en de uitgaven) de meest adequate parameter om de rendabiliteit van een bedrijf of sector uit te drukken.

Begin april ontvingen Vlaamse zeugenhouders 81 euro per big. Inclusief toeslagen lag de biggenprijs zelfs op 105 euro. Niet eerder in de geschiedenis ontvingen zeugenhouders in België zo'n hoog bedrag voor hun biggen. Deze prijzen staan in schril contrast met de biggenprijs van eind 2021. Toen werd een standaardprijs van 10 euro betaald en maakte de sector een diepe crisis door, schrijft Vilt op basis van de barometer van KBC Bank.

Mede door de hoge biggenprijzen en dalende voerprijzen hadden zeugenhouders in het eerste kwartaal van dit jaar op jaarbasis een cashflow van 1.600 euro per zeug. De traditionele 'najaarsdip' van 2023 lijkt hiermee vergeten. KBC Bank verklaart de hoge biggenprijs door de onbalans tussen vraag en aanbod.

Dalend aanbod

Er is extra vraag naar biggen vanuit Spanje, Duitsland en Polen. 'Het laatstgenoemde land kampt nog steeds met Afrikaanse varkenspest en in Spanje richt een PRRS-variant nog veel schade aan bij zeugen en biggen', legt econoom Agro Jan Leyten van KBC Bank uit.

Tegenover de goede vraag, staat echter een dalend aanbod. Leyten: 'Door de lange, zware crisis van 2020 tot 2022 en de strengere milieumaatregelen is de zeugenstapel in een aantal Europese landen, waaronder Vlaanderen, gedaald.'

Ook gesloten bedrijven doen goede zaken, blijkt uit de conjunctuurbarometer. De gemiddelde beschikbare cashflow ligt momenteel op 50 euro per afgeleverd vleesvarken. Dat is een stuk beter dan in de afgelopen vijf jaar. Toen lag de gemiddelde beschikbare cashflow op 18 euro per afgeleverd vleesvarken. In 2023 lag de cashflow gemiddeld op 52 euro, met een piek in mei (80 euro) en een dip in het najaar (40 euro).

Dunne marges

Het type varkensbedrijf dat het slechtste boert, maar volgens de barometer nog steeds een positieve cashflow kent, zijn vleesvarkensbedrijven. Deze sector heeft te maken met hoge prijzen voor biggen en een vleesvarkensprijs die vanaf de najaarsdip van 2023 weer is gestegen naar 1,58 euro per kilo (levend, Danis). Tegelijkertijd zijn de voerprijzen met zo'n 25 procent gedaald ten opzichte van anderhalf jaar geleden.

In het eerste kwartaal van 2024 heeft dit voor vleesvarkenshouderij geresulteerd in een cashflow van ongeveer 10 euro per afgeleverd vleesvarken. 'Dat is beter dan het vijfjarig gemiddelde van 8 euro', meldt KBC Bank. Vorig jaar bedroeg de beschikbare cashflow circa 20 euro per afgeleverd vleesvarken, waarmee vleesvarkensbedrijven een 'redelijke rendabiliteit' noteerden.

De dunne marges kunnen er op termijn wel toe leiden dat de vleesproductie in Vlaanderen afneemt. 'Bij dalende vleesprijzen en stabiele of stijgende biggenprijzen kunnen vleesvarkenshouders ervoor kiezen de opzet van varkens uit te stellen. Dit zal de biggenprijs temperen. De biggen zijn er en moeten immers hun weg in de markt vinden', zegt Wouter Wytynck, expert bij Boerenbond.

Wytynck merkt op dat de grotere flexibiliteit van vleesvarkenshouders er de voorbije twee jaar voor heeft gezorgd dat het aantal vleesvarkensplaatsen in Vlaanderen minder hard is gedaald dan het aantal zeugenplaatsen. 'Tijdens de crisis, toen de biggenprijs lange tijd historisch laag was, zijn relatief meer zeugenhouders gestopt.'

Deze tendens ziet hij ook in andere Europese landen, zoals Duitsland en Denemarken. Deze disbalans leidt er volgens hem toe dat de hoge biggenprijs mogelijk structureel is.

Daling vleesvarkens

Hoewel het aantal zeugenplaatsen in verhouding sterker is afgenomen, is ook de daling van de vleesvarkens aanzienlijk te noemen. Vlaanderen heeft vorig jaar 11 procent minder slachtingen uitgevoerd ten opzichte van een jaar eerder. In Europa daalde het aantal slachtingen met 7,6 procent. Hier ziet KBC Bank voorlopig geen verandering in.

Sterker nog, door milieumaatregelen in verschillende landen kan de varkensstapel de komende jaren nog verder dalen. Om die reden is Leyten positief over de vooruitzichten voor Vlaamse varkenshouders op de lange termijn. 'De vraag naar varkensvlees daalt licht, maar het aanbod daalt veel sterker.'