'Steeds meer boeren zoeken naar alternatieven'

Het programma Boerenversneller brengt agrariërs samen om te kijken naar nieuwe ideeën en mogelijkheden voor hun bedrijf. Het programma richt zich op het verkennen van transities in de landbouwsector en het vinden van verbindingen om de bedrijfsontwikkeling te bevorderen.

Verspreid over Nederland nemen dit jaar zestien boeren deel. Een van hen is Barton Arnst. Achttien maanden lang werkt hij onder begeleiding van coaches en experts samen met andere deelnemers aan een plan om zijn bedrijfsidee uit te voeren.

‘De deelnemers zijn allemaal ondernemers die met hun bedrijf op zoek zijn naar andere mogelijkheden. Daar gaan we actief mee aan de slag. We merken dat er steeds meer deuren open gaan staan, bijvoorbeeld in de politiek. Dit zijn boeren die al in beweging zijn en daar wil de politiek graag mee in gesprek', vertelt Arnst over deelname aan het programma.

De deeltijdboer begon vijftien jaar geleden met Ooijs Moois als gemengd bedrijf. Het gezin had melkvee, varkens, fruitteelt en akkerbouw. Langzaamaan vielen fruitteelt, varkenshouderij en melkveehouderij af. Toen Arnst met zijn gezin in Zuid-Engeland de zogeheten ‘pick your own’-tuin tegenkwam, was er voor hem een moment van omschakeling.

Fruitpluktuin

Besloten werd om een deel van het bedrijf open te stellen voor publiek door een fruitpluktuin te creëren. In die tuin kunnen consumenten hun eigen fruit plukken. Vandaag de dag worden frambozen, bramen en verschillende bessen geteeld in een kas en onder regenkappen.

Voor Arnst is dit de perfecte manier om consumenten te laten zien waar een product vandaan komt. 'Mensen komen hier bijvoorbeeld met hun kinderen om te laten zien dat bramen niet in een bakje in de winkel groeien.'

De Gelderlander is deelnemer geworden aan het programma Boerenversneller om te kijken of hij daarmee nieuwe ideeën op kon doen voor zijn bedrijf, onder meer op het gebied van bedrijfsopvolging. Daarnaast wil hij graag verbreding in zijn bedrijf krijgen. Hij geeft aan dat dit nodig is, omdat hij het op deze manier niet gaat volhouden.

‘Vroeger waren er in deze straat veertien boerderijen. Nu zijn er nog maar vier. Ik ben deeltijdboer, en werk daarnaast als beroepsbrandweerman. Dat is niet uit luxe geboren, maar een must. Dit omdat we niet konden uitbreiden. Je ziet steeds meer dat boeren naar alternatieven zoeken, omdat ze moeite hebben een goed verdienmodel te realiseren.'

Het programma Boerenversneller is voor Arnst een mogelijkheid om te kijken of hij de bedrijfsontwikkeling op een andere manier kan aanpakken. ‘Je gaat een transitie in met je bedrijf. Je doet onderzoekt naar de mogelijkheden om een verdienmodel eruit te halen, maar ook om de toekomstbestendigheid van het bedrijf op peil te houden.'

Extra verdienmodel

Arnst is geïnteresseerd in de teelt van miscanthus als duurzaam gewas met verschillende toepassingen, zoals voor de productie van textiel, papier, energie en bouwmaterialen. Doel is nu om als bedrijf 3 hectare olifantsgras te gaan telen. Daar wordt volgend jaar mee gestart. De Boerenversneller onderzoekt nu de mogelijkheden om een verdienmodel op te bouwen rond de teelt van dit gewas en zoekt partners en afnemers die willen investeren.

'Het voordeel van miscanthus is dat het vier keer zoveel CO2 uit de lucht opneemt als bijvoorbeeld een bos. De koolstof wordt opgeslagen in de wortels. Daarnaast is het een gewas dat zijn wortels niet dusdanig verspreidt dat je het als probleemgewas gaat zien. Ander voordeel zijn de vallende bladeren. Die bladeren dekken de bodem af, waardoor je geen onkruidbestrijding meer nodig hebt. Met miscanthus pak ik al drie belangrijke thema's richting een toekomstige bedrijfsvoering', licht Arnst toe.

Miscanthus is verder een gewas dat wel twintig jaar kan staan. 'Daarna zullen we waarschijnlijk over moeten gaan op wat anders.'

Potentiële afnemers

Tijdens het programma Boerenversneller onderzoekt de deeltijdboer vooral wie de afnemers van zijn product kunnen zijn. ‘Voor niets gaat de zon op, zeg ik altijd. We zijn volop bezig om wat voor elkaar te krijgen. En dan kun je zeggen, het product dat je oogst is biobased, dus het wordt verwerkt in textiel, papier, asfalt of betonverwerking. Maar het wordt ook als energiecomponent gebruikt en als strooisel in hokken of als afdanking tegen onkruid.'

Volgens Arnst geeft dit aan dat er ontzettend veel mogelijk is met dit gewas. 'De uitdaging zit dus vooral in de bedrijven die hierin willen investeren’, meent hij. Over een paar weken houdt de deeltijdboer een eindpresentatie. Daar hoopt hij bedrijven te overtuigen om te investeren in zijn idee.