Analyse: wensbeeld en realiteit over veehouderij liggen ver uit elkaar

Sommige agrarisch ondernemers hoopten dat de Tweede Kamer, met de zetelwinst van de BoerBurgerbeweging en het verlies van D66, wat vriendelijker voor veehouders zou worden. Dat met het verlies van die laatste partij veehouderijcriticus Tjeerd de Groot de Tweede Kamer moest verlaten, leidde bij sommige veehouders tot opluchting.

Die opluchting was van korte duur. Als eerste reserve op de lijst neemt De Groot vanwege het zwangerschapsverlof van Ilana Rooderkerk zestien weken de plaats van zijn collega in.

Moties

Ook in die periode houdt de D66'er niet van half werk. Dat bleek onder meer uit onlangs ingediende moties, waarbij hij het heeft over het 'uitfaseren van de bio-industrie' om grote niet-familiebedrijven te doen verdwijnen. Het familiebedrijf moet de basis worden van de dierwaardige veehouderij, stelt hij. Met de term 'bio-industrie' zet hij direct de toon, terwijl de bedrijfsgrootte weinig zegt over de dierwaardigheid. Misschien zijn grote bedrijven door de efficiëntie zelfs beter voor het milieu.

Overigens zegt de bedrijfsgrootte ook niet veel over het al of niet familiebedrijf zijn. Volgens de Producentenorganisatie Varkenshouderij zijn alle veehouderijen familiebedrijven en wordt daarmee al aan de voorwaarden van De Groot voldaan.

Draagvlak

Toch is het enorme draagvlak vanuit de Tweede Kamer opvallend. Bij eerdere moties om de intensieve veehouderij te beteugelen, in 2015 en 2016, was er nauwelijks draagvlak.

Ook een andere motie, die De Groot met Pieter Grinwis van de ChristenUnie had ingediend om minder kalveren te importeren, is aangenomen. Opvallend genoeg werd de motie in de Tweede Kamer met 131 stemmen aangenomen. Zo stemden PVV, GroenLinks-PvdA, VVD, NSC, D66, SP, ChristenUnie, Denk, Partij voor de Dieren en Volt voor de motie.

Bijzonder is ook dat drie van de vier partijen die de regering willen vormen, zich achter deze kalverimportmotie scharen. Zeker met een nieuw te vormen kabinet wil de Tweede Kamer een richting bepalen over hoe zij de toekomstige veehouderij ziet. De vraag is of dit ook een rol speelt bij de formatieonderhandelingen.

Met de moties wordt een wensbeeld aangegeven, maar er zitten heel wat haken en ogen aan. Zo heeft demissionair landbouwminister Adema eerder al laten weten dat hij de import van kalveren vanwege Europese regels niet kan verbieden.

Dierwaardig

Daarbij komt dat de moties niet aangeven hoe het wel zou moeten. De veehouderij moet vooral dierwaardig en beter voor het milieu worden. Het denkbeeld van de Tweede Kamer is dat dit alleen kan met minder dieren en een biologische, extensieve manier van ondernemen.

Het is de vraag of dit wensbeeld het werkelijke probleem oplost en of minder vee ook bijdraagt aan het halen van doelen. Met technische hulpmiddelen zijn op milieuvlak mogelijk grotere stappen te zetten. Ook is het de vraag wat de extensivering betekent voor de consument. Hier hangt ook een prijskaartje aan, waar niet iedereen op zit te wachten.