'Maatwerk wordt steeds belangrijker voor meerwaarde op boerderij'

Op 21 december vorig jaar maakte CRV de jaarcijfers bekend over het gebroken boekjaar 2022-2023, van 1 september tot en met 31 augustus. De omzet is gestegen. Het resultaat is licht positief. Voorzitter Wietse Duursma van CRV is tevreden over de cijfers van de coöperatie.

Niet alleen in Nederland en Vlaanderen, maar overal ter wereld is er discussie over krimp

Wietse Duursma, voorzitter CRV

Hoe kijkt u terug op 150 jaar CRV?

'Ik kan er natuurlijk maar beperkt op terugkijken. Wel denk ik dat de organisatie bij de start werd opgericht om kosten en risico's te delen. Nu zien we dat we steeds meer gaan naar gezamenlijk investeren in toegevoegde waarde.'

Kunt u hier voorbeelden van geven?

'Denk aan de introductie van de fokwaardeberekening single step waardoor veehouders met een veel hogere betrouwbaarheid kunnen fokken en selecteren. Ook zijn we bezig met fokken op voerefficiëntie en emissies verlagen. Daarnaast investeren we in de ontwikkeling van een techniek voor het seksen van sperma. Dit wordt nu praktijkrijp gemaakt. Het zal nog niet op korte termijn op de markt komen.'

Bij de laatste jaarresultaten was er duidelijk meer omzet. De winst was bescheiden.

'Ik wil die resultaten wel vanuit het juiste oogpunt zien. Natuurlijk zien wij liever meer winst en een toename van eigen vermogen. Deze cijfers laten wel degelijk perspectief zien. Naast de tegenslag door corona zien we dat de markten in veel landen in rap tempo zijn veranderd. Grondstoffen zijn duur geworden, rentes en inflatie zijn hoog. Het is daarmee voor CRV een uitdagende periode.

'Met de continue investeringen in onderzoek ben ik eigenlijk tevreden dat we dan ook nog zwarte cijfers schrijven. Vooral de investeringen in het seksen van sperma hakken er financieel in, maar ik verwacht dat onze klanten wereldwijd hier op termijn veel profijt van krijgen.'

Maar er is geen nabetaling.

'Daar heb ik van boeren niet veel reacties op gehad. Ik denk ook dat zij dit zien in het juiste perspectief. Die nabetaling maakt niet het verschil. Het is leuk meegenomen, maar voor mij als veehouder zet wat de zuivelcoöperatie uitbetaalt meer zoden aan de dijk. Boeren kijken bij CRV meer naar de dienstverlening en de kwaliteit en diversiteit van ons genetica-aanbod, dus hoe helpt de coöperatie in het krijgen van een veestapel die past bij de boer en het bedrijf. Met andere woorden: wat krijgt een ondernemer terug voor zijn lidmaatschap?'

Internationaal is de concurrentie ook lastig?

'Enkele zaken die in Nederland en Vlaanderen spelen, zijn ook punten van zorg in het buitenland. Denk aan emissies verminderen en een goede voerefficiëntie realiseren. Ik zie in alle landen vergelijkbare discussies. Juist daar heeft CRV wat voor te bieden. Dus ik zie het juist ook wel als kans.'

Ligt CRV daarmee op koers?

'De wereld verandert snel. Niet alleen in Nederland en Vlaanderen, maar overal ter wereld is er discussie over krimp. Daar moeten we als CRV op voorbereid zijn. Daar zijn we goed mee op koers. Als organisatie denken we al een tijd na over hoe we met die krimp om willen gaan. Daar hebben we een plan op gemaakt. Waar wil je als CRV in investeren? Aan de bestuurlijke kant hebben we bewust op dat plan met de naam Coöperatie 2030 ingezet. We zijn de organisatie platter aan het maken, zodat we dichter bij onze leden komen te staan.'

Wat betekent die koers voor de bestuurlijke kant?

'We evalueerden altijd al één keer per drie jaar de bestuursstructuur. Met minder bedrijven en minder koeien moeten we ook met minder bestuursleden uit de voeten kunnen. Op die manier wordt de organisatie 'lean en mean' en kunnen we gemakkelijker slagen maken. Dus minder bestuursleden en een krimp in de raad van commissarissen. Dat wordt nu uitgewerkt.'

Wat houdt die koers nog meer in?

'We gaan nog meer naast de veehouder staan. Door als sparringpartner samen met de veehouder te kijken waar we kunnen helpen. Dat is anders dan 150 jaar geleden. Tegenwoordig heeft iedereen zijn eigen omstandigheden, extensief of meer intensief, en bijvoorbeeld zijn eigen fokdoel. Met al onze data en diensten, onze fokstieren, genoomstieren of een combinatie hiervan zullen we ondernemers individueel ondersteunen. Zowel leden als niet-leden vragen hiernaar.'

Hoe krijgt dit vorm?

'We gaan meer naar gespecialiseerde adviseurs die sparringpartner zijn voor de veehouder. Ze leggen actief contact met de specialisten van andere bedrijven, zoals het mengvoerbedrijf of bijvoorbeeld de dierenarts om de veehouder verder te helpen. De schat aan informatie en expertise van CRV willen we zo meer bij de juiste partijen brengen.'

Ook het stamboek wordt meer geïntegreerd. Wat betekent dit voor de onafhankelijkheid hiervan?

'Sommige partijen zijn hier kritisch over. Zij hadden hier al discussie over: gaat het bij ons om een bedrijf of een coöperatie? Ik merk dat deze discussie bij de meeste melkveehouders niet speelt. Zij verwachten een goede dienstverlening.

'Met de coöperatie richting 2030 beogen we twee dingen: we willen een sterk door boeren bestuurd coöperatief bedrijf en een bedrijf dat zich echt coöperatief gedraagt. De stamboekrol blijft apart. Dat hoort ook. Niet alleen om te voldoen aan de wetgeving, maar ook willen we met goede stamboekcijfers komen richting de veehouder. Wel kijken we naar meer samenwerking met andere landen. Dan krijg je een hogere betrouwbaarheid, terwijl de kosten worden gedrukt.'