Veel minder pootgoed verkocht naar overzeese bestemmingen

Uit de eerste exportcijfers die de Nederlandse Aardappelorganisatie (NAO) deze week voor het seizoen 2023-2024 publiceert, blijkt dat de pootgoedexport ruim 26 procent lager is dan vorig jaar. Tot en met 31 december is van oogst 2023 282.500 ton pootgoed naar het buitenland verkocht. Vorig jaar op hetzelfde peilmoment was dat nog 383.000 ton, dus ruim 100.000 ton meer.

De huidige stand van het exportvolume is veruit de laagste van in elk geval de afgelopen vijf jaar. Voor oogst 2022 noteerde de Nederlandse pootgoedsector vorig jaar nog een exportrecord van bijna 860.000 ton. Dit jaar is vanwege areaalkrimp en tegenvallende opbrengsten veel minder pootgoed beschikbaar. De sector moet alle zeilen bijzetten om de vaste afnemers te voorzien van voldoende uitgangsmateriaal.

‘Helemaal niet verrassend’, zegt Peter Ton, directeur van handelsbedrijf Stet Holland, over de exportcijfers. ‘Het groeiseizoen was laat, uitdagend en resulteerde in tegenvallende opbrengsten. De matige zetting zorgde ervoor dat veel poters uit de maat zijn gegroeid. Het betekent dat de beschikbaarheid tegenvalt. Wij doen ons best om de markt te voorzien, maar onze exportmanagers zijn momenteel drukker met teleurgestelde afnemers te woord staan, dan met het daadwerkelijk verkopen van product.’

Niet op tijd leverbaar

De grootste exportachterstand voor Nederlands pootgoed komt voor rekening van Afrika en Azië. De afzet in Europa, op dit moment betreft dat met name Zuid-Europa, vindt Ton niet tegenvallen. ‘Naar vroege exportbestemmingen hebben we minder kunnen verkopen, omdat het betreffende pootgoed soms niet op tijd leverbaar was. Verder zien we dat de export naar onder meer Algerije en Egypte lager is. Dit vanwege de wettelijke verplichting dat poters niet grover mogen zijn dan 50 millimeter.’

Tot en met 31 december staat de exportteller voor Afrika op bijna 110.000 ton. Dat is ruim 60.000 ton minder dan vorig jaar. Azië blijft met 65.000 ton ongeveer 35.000 ton achter ten opzichte van oogst 2022. Ton noemt voor Azië Syrië als land waar de export moeizaam verloopt. Reden hiervoor zijn de onzekere geopolitieke ontwikkelingen. Voor Afrika geldt dit ook voor Sudan, waar een burgeroorlog woedt.

‘Voor zover er product beschikbaar is, zal de overzeese export nog enkele weken doorlopen. Uiteindelijk verwachten we exportvolumes voor Afrika van ongeveer 120.000 ton en voor Azië van 80.000 ton’, zegt Ton.

Duur pootgoed uit Nederland

De oplopende prijzen voor poters kunnen volgens de handelaar gevolgen hebben voor de Nederlandse concurrentiepositie. ‘Voor hoogwaardig pootgoed willen afnemers wel extra betalen, maar ook wordt gekeken naar alternatieven. Ten opzichte van bijvoorbeeld Schotland of Frankrijk levert Nederland voor export op dit moment het duurste pootgoed.’

Gezien de huidige prijsvorming en de bereidheid van afnemers om daarvoor te betalen, verwacht Ton de komende jaren een verdere verschuiving van pootgoed voor verre export naar meer pootgoed voor de fritesindustrie. ‘De vraag naar uitgangsmateriaal voor fritesaardappelen neemt sterk toe en het wordt een grote uitdaging om in die behoefte te voorzien.’