Veehouder bij Natura 2000-gebied? Toekomstperspectief onzeker

Kort gezegd komt het erop neer dat het niet makkelijk is om als boer bij te dragen aan natuurdoelen en tegelijkertijd een financieel gezonde bedrijfsvoering te behouden. 'Er wordt vaak gedaan alsof maatregelen nemen financieel haalbaar is, maar dat is niet het geval', concludeert projectleider Roos Roeleveld. Zij had gehoopt met de boeren en andere betrokken partijen tot concrete mogelijkheden te komen voor de korte termijn.

'Op korte termijn ziet dat er allemaal niet rooskleurig uit', zegt Roeleveld. Zo leidt extensivering in een gebied met dure, schaarse grond tot sterke inkomstenderving of dusdanige investeringen dat dit onhaalbaar is voor de meeste bedrijven.

Daarnaast worden technische innovaties te vaak belemmerd door onzekerheid en een gebrek aan borging. De impact van managementmaatregelen lijkt verder slechts beperkt in vergelijking met de inspanning die ze vergen. 'Het heeft de ogen geopend bij andere gebiedspartijen, die echt dachten dat er meer mogelijkheden zouden zijn', zegt de projectleider.

Het project maakt deel uit van een GLB-pilot. Zes boeren bij Springendal & Dal van de Mosbeek waren er twee jaar lang aan de slag. Met hen werd een bedrijfsplan uitgewerkt en werden veldmaatregelen uitgewerkt. De pilot is nu afgerond. Plannen voor een vervolg zijn er vooralsnog niet.

Betere kaders

Roeleveld hoopt dat de toekomst misschien betere kaders geeft om agrarische bedrijfsvoering nabij Natura 2000-gebieden wel rendabel te maken. 'Maar voordat hier van alles in gang wordt gezet, moeten eerst de Natura 2000-maatregelen in dit gebied maar eens worden uitgevoerd. Dat is een langdurig proces met veel mislukkingen en nog steeds niet helemaal afgerond', benadrukt ze.

Ook de uitwerking van de provinciale gebiedsplannen (PPLG's) en de politieke veranderingen in Den Haag leiden misschien tot meer mogelijkheden, denkt de projectleider.

Beperkt

Tot die tijd zijn de boeren bij het natuurgebied in Noordoost-Twente beperkt in de stappen die zij kunnen zetten. 'De ervaringen in deze pilot worden wel in het PPLG ingebracht, zodat hoe dan ook in beeld is waar boeren bij Natura 2000-gebieden tegenaan lopen.'

De moed verliezen doen de boeren uit de pilot niet, ziet Roeleveld. 'Natuurlijk zien ze hoe groot de uitdagingen zijn. Soms volgt tegenslag op tegenslag. Dan kan het lastig zijn om de energie te vinden om weer door te gaan', zegt ze.

'Maar in dit gebied zijn al veel boeren gestopt de laatste decennia. Juist bij degenen die er nu nog zitten, zie je een grote motivatie om met de uitdagingen die er liggen aan de slag te gaan. De leefbaarheid in stand houden, het bedrijf overdragen aan de volgende generatie, de wil is groot.'