Melkprijs krabbelt verder op in voorzichtige markt

De markt lijkt redelijk in evenwicht stelt zuivelanalist Martin Valstar van ZuivelNL. Sinds september zijn de zuivelnoteringen gestegen. In november resulteerde dat voor het eerst weer in hogere prijzen voor boerderijmelk.

In december doen de zuivelondernemingen daar nog een schepje bovenop. Zo stijgt de garantieprijs van Royal FrieslandCampina deze maand met 4,06 euro. Deze staat nu op 46,31 euro per 100 kilo melk. Voor de biologische melk stijgt de garantieprijs met ruim 2 euro naar 56,02 euro.

Botermarkt en feestdagen

Bij de handel in zuivelproducten viel de laatste periode vooral de goede prijs voor room op. Daardoor ging de prijs voor verse boter de laatste weken flink omhoog. Nu de feestdagen bijna zijn aangebroken, doet room een stap terug. ‘Vorige week zagen we daarin al stabilisatie’, merkt Valstar op.

De noteringen voor vollemelkpoeder bewegen mee met die van verse boter. Mageremelkpoeder is veel meer afhankelijk van de wereldmarkt. ‘Daarin zijn de Verenigde Staten en Nieuw-Zeeland nogal actief’, ziet Valstar. ‘Nieuw-Zeeland heeft nog steeds te maken met een tegenvallende vraag uit China. Ze zoeken daardoor naar andere afzetmarkten, die zijn daardoor stevig concurrerend.’

De zuivelanalist van ZuivelNL is voorzichtig positief over melkprijsontwikkeling in het eerste kwartaal van 2024. ‘Feit is dat de vraag beperkt is. Blijkbaar hebben handelaren nog voldoende product beschikbaar, maar daar komt natuurlijk een eind aan. Tot nu toe werd er steeds beperkt ingekocht en werd er niet te ver vooruit gekeken. Maar als de consumentenvraag maar een klein beetje toeneemt, kan dat grote gevolgen hebben. Zeker als de productie achterblijft. De kans is daarom redelijk aanwezig dat de melkprijzen begin 2024 blijven stijgen.’

Afwachtende houding

Valstar ziet in de handel een afwachtende houding. ‘Een aantal dingen zijn zeer onzeker. Komt China terug in de markt? Wordt er meer gemolken? Wordt er meer ingekocht met het oog op de Ramadan?’

De handel had een hogere productie verwacht en kocht daarom de afgelopen periode zuinig in, schetst Klaas Johan Osinga, beleidsspecialist bij het team Internationaal van LTO Nederland en zuivelmarktkenner. ‘Daardoor zullen de voorraden niet groot zijn. Ik denk dat ze zich verkeken hebben op de kostenstijging bij boeren, waardoor de melkproductie achterblijft.’

Gevolgen blauwtong

Zowel Osinga als Valstar zien dat de melkproductie door blauwtong achterblijft. In oktober daalde het volume geproduceerde melk met 2,4 procent ten opzichte van september. Mogelijk komt die ziekte in het voorjaar weer terug en breidt het zich verder uit over Europa. Voor de middellange termijn wordt voor Nederland sowieso een lagere melkproductie verwacht.

Osinga wijst op de stoppersregeling. ‘Ruim 300 melkveehouders hebben zich hiervoor aangemeld. Je ziet nu al het gevolg van krapte aan melk voor de zuivelverwerkers die actief zijn in Nederland. FrieslandCampina heeft zijn melkprijs fors verhoogd. A-Ware kan daarbij niet achterblijven en doet ongeveer hetzelfde. Beide bedrijven werven melkveehouders over de grens, in Duitsland en België. Dit heeft gevolgen tot in Noord-Frankrijk. Want Belgische bedrijven zoeken op hun beurt melkveehouders in het noorden van Frankrijk.’

Melkprijs Nederland hoger

Door deze ontwikkeling komt de melkprijs in de toekomst in Nederland in verhouding hoger te liggen dan in de rest van Europa, verwacht de marktkenner van LTO Nederland. Hij wijst erop dat de melkprijs van Arla deze maand, met een plus van 1 euro per 100 kilo, een beetje achterblijft ten opzichte van FrieslandCampina.

‘Arla haalt melk uit meer landen, uit Zweden, Denemarken, Duitsland, België en het Verenigd Koninkrijk, en kan daardoor makkelijker schuiven met melkstromen.’

In de Europese Melkprijsvergelijking van EDF en ZuivelNL zijn de gegevens verwerkt tot en met oktober. In oktober 2023 kwam de gemiddelde voorschotprijs uit op 40,64 euro per 100 kilo standaardmelk. Dit is 0,70 euro minder dan in september en 13,50 euro minder ten opzichte van oktober 2022.

In de zuivelupdate van deze week verwacht Rabobank verder herstel van de melkprijzen. Het positieve nieuws is volgens de bank dat de inflatie afzwakt en de voorraden veel kleiner zijn dan vorig jaar.