Regenhaspel stuurt zichzelf terug naar pomp

Nederland heeft een nieuw merk beregeningshaspel. Gido Braakman in het Overijsselse Dalfsen specialiseerde zich met zijn mechanisatiebedrijf in de verkoop van tweedehands zelfrijdende haspels, net zoals de Scandinavische Omme, FJ Agro en Fasterholt bouwen.

Sinds de prijzen van een tweedehands haspel door de droge zomers oplopen en het prijsverschil met een nieuwe kleiner wordt, is Braakman zelf haspels gaan ontwikkelen. Het resultaat is de Lenthe 500/100, geheel gebouwd in eigen huis en vernoemd naar het gebied waar het bedrijf is gevestigd.

De Lenthe-haspel blijft, in tegenstelling tot een traditionele haspel, niet bij de pomp. Hij rijdt door het veld. Er is dus geen zware trekker nodig die het kanon uittrekt en zo de haspel uitrolt. Voor het uitrollen wordt een licht anker in de grond geslagen bij de pomp. Vervolgens wordt de hele haspel naar de andere kant van het veld gereden met een lichte trekker, terwijl de slang afrolt.

Tijdens het beregenen en oprollen wordt de haspel door waterkracht aangedreven. Een waterstraal wordt langs een propeller bovenop de haspel geleid, wat met 60 tot 100 toeren de aandrijfas laat draaien. Zo rijdt de complete haspel onbemand weer over de slang terug naar de pomp. Door een fuseestuurinrichting en geleider, volgt de haspel de slang nauwkeurig tot deze weer bij de pomp aankomt. Met een mechanische afslag stopt de haspel op tijd met rijden en beregenen.

Kleinere pomp volstaat

Voordeel van het systeem is dat het met 6 tot 7 bar en een bijbehorende opbrengst van 40 kuub veel minder druk vraagt en dat dus een kleinere, goedkopere pomp volstaat. Een pomp van 3.000 tot 4.000 euro gekoppeld aan een 50 pk-trekker is voldoende, wat bovendien veel diesel spaart.

Dit kan een bestaande pomp zijn of een nieuwe, met een capaciteit van 80 tot 140 kuub die bij Braakman is te krijgen vanaf 3.200 euro. Een turbine is niet aanwezig op de regeninstallatie.

Bij een traditionele haspel is een pomp nodig van 10 tot 13 bar, waarbij een motorpomp zomaar 20.000 euro kan kosten. Daarnaast is geen trekkracht nodig bij het uitrollen, wat vermogen spaart en geen spanning op de slang geeft. Er wordt nimmer aan de PE-slang getrokken.

Ander voordeel van dit systeem is dat de slang in bochten kan worden gelegd en de haspel dus op incourant gevormde percelen is in te zetten. Er zijn ruim uitgelegde bochten tot 180 graden te maken. Daardoor kan ook de hele slanglengte van 500 meter worden benut. Grotere lengtes zijn mogelijk. De slang heeft een diameter van 100 millimeter.

Keerzijde van het systeem is dat de hele haspel met zijn volle 3,5 ton aan gewicht door het gewas en over het veld rijdt. De haspel is met zijn gegalvaniseerde frame en een spoorbreedte van 1,5 meter vooral geschikt voor gras en maisland, maar op sommige akkerbouwgewassen functioneert hij ook. Tijdens transport over de weg moet voorzichtig en niet harder dan 25 kilometer per uur worden gereden, ook door de smalle spoorbreedte. Er is geen beremming, maar een volgplaat als kenteken volstaat.

Bij het ontwerp stond voor Braakman de eenvoud centraal. Elektronica is er niet, dus een lege accu of elektronische storing komt niet voor. Na een seizoen parkeren in de schuur kan direct worden opgestart.

MF 135-transmissie

Voor de wielaandrijving zijn een achterbrug en transmissie van een Massey Ferguson (MF) 135 gebruikt, herkenbaar aan de twee schakelpoken en trompetten. Deze kunnen door Braakman nieuw worden besteld bij licentiebouwers. In de transmissie zitten acht versnellingen verdeeld over een hoge en lage gearing. Daarmee is, afhankelijk van de druk en gebruikte nozzles, een gift van 15 tot 20 millimeter te geven. Op die manier kan zo'n 5 hectare per keer worden beregend.

Tussen de aandrijfwielen en transmissie is er een V-snaaroverbrenging gebouwd. Bij het uitrollen van de haspel wordt deze ontlast en zo in een vrijloop gezet.

Braakman zet de regenhaspel in de markt voor 32.500 euro. Door de bouw in eigen huis zijn alle onderdelen direct op voorraad leverbaar.