LTO en NAJK: verlaging GLB-premie voelt als steek in de rug

Demissionair landbouwminister Piet Adema publiceerde vrijdag in de Staatscourant de voorlopige tarieven voor de basisinkomenssteun en ecoregelingen in het kader van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Deze tarieven zijn zoals eerder aangekondigd door een verwachte overschrijding van het budget lager dan voorafgaand aan het seizoen werd aangegeven. Nu is duidelijk dat de tarieven tot 33 procent lager uitvallen. Het gaat nog om een voorlopig tarief. De definitieve premie wordt in het voorjaar van 2024 bepaald.

De bijstelling van de tarieven heeft volgens Adema ook te maken met de grote belangstelling van boeren om extra inspanningen te doen voor klimaat, milieu, natuur en dierenwelzijn.

LTO Nederland reageert in een persbericht fel op het bijstellen van de tarieven. 'In Nederland hebben boeren en tuinders zich massaal ingespannen om deze extra stappen te zetten. Om aan de strenge voorwaarden te kunnen voldoen, hebben boeren hun bedrijfsvoering aangepast en geïnvesteerd in duurzaamheid. Deze keuzes en investeringen zijn op basis van toegezegde bedragen gemaakt. Daar zijn kosten en opbrengstdervingen mee gemoeid.'

Het feit dat de overheid de financiële compensatie achteraf eenzijdig met 26 tot 33 procent terugdraait, vindt de organisatie 'onbetrouwbaar, onbehoorlijk en onacceptabel'. 'De overheid moet zich aan haar afspraken houden. En LNV moet deze schending van afspraken intrekken en compenseren', besluit LTO.

'Onacceptabel'

Gerben Boom, dagelijks bestuurder van NAJK met de portefeuille internationaal, is eveneens boos. 'Dit kan niet. Dit is onacceptabel. Boeren worden nu niet beloond, terwijl zij juist hebben geïnvesteerd, bijdragen leveren aan de duurzaamheidsopgaves en zich massaal hebben ingezet. Verlaging van de tarieven doet op z'n zachts gezegd geen recht aan alles wat de boeren afgelopen seizoen hebben gedaan.'

In de financiële berekeningen hebben boeren volgens Boom rekening gehouden met een bepaald bedrag. 'De tarieven worden aan het eind veranderd, wanneer er door boeren niks meer aan kan worden gedaan. Dit frustreert enorm. Ook demotiveert dit om je volgend jaar nog in te zetten.'

Oproep aan kabinet

LTO roept de Tweede Kamer met klem en nadruk op bij de behandeling van de LNV-begroting het financiële gat te dichten en deze voorlopige vergoedingen bij te plussen, zodat de gemaakte afspraken worden nagekomen. Vorige week liet demissionair minister Sigrid Kaag van Financiën weten dat Nederland dit jaar een onderbesteding heeft van 4,5 miljard euro. Er is volgens LTO voldoende budgettaire ruimte.

'De enige vraag is of de Rijksoverheid, het ministerie van LNV en de Tweede Kamer bereid zijn om de afspraken na te komen die zij hebben gemaakt met onze Nederlandse boeren en tuinders', aldus de belangenbehartiger.

Ook NAJK roept de overheid op zich met alles in te spannen om extra budget vrij te maken, zodat de boeren toch naar inspanning kunnen worden beloond. Boom: 'Daarnaast moeten we met elkaar nadenken over een systeem waarmee we kunnen voorkomen dat aan de ene kant het budget wordt overschreden en er aan de andere kant budget blijft liggen door onderbenutting. Wat nu is gebeurd, mag niet meer gebeuren.'