Jacht op knut om vector blauwtong te vinden

Het centrum is meer dan tien jaar geleden opgericht, onder andere naar aanleiding van een eerdere blauwtonginfectie. Er wordt onderzoek gedaan naar inheemse en invasieve soorten die ziekten kunnen overbrengen, zoals teken, knutten en muggen.

Het Centrum Monitoring Vectoren doet ieder jaar een knuttenmonitoring om een goed beeld te krijgen van welke muggen waar voorkomen en in welke hoeveelheden. Bij deze blauwtonguitbraak worden extra metingen gedaan om te zien welke knutten verantwoordelijk zijn voor de verspreiding.

Binnen en buiten

Zo worden op deze boerderij zes insectenvallen geplaatst, vier op stal en twee buiten. Die blijven een week staan, waarbij dagelijks de gevangen insecten en knutten worden opgehaald om te onderzoeken.

De knutten worden per soort, locatie, val en vangmoment gescheiden. Daarna wordt gekeken welke knutten drager zijn van het blauwtongvirus. De testen worden uitgevoerd door Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) in het Flevolandse Lelystad.

Andere variant

'We weten dat bij de vorige uitbraak zeven van de in totaal veertig in Nederland aanwezige knuttensoorten verantwoordelijk waren voor de verspreiding. Dit is weer een andere blauwtongvariant. We weten niet of deze door dezelfde knuttensoorten kan worden verspreid', zegt veterinair microbioloog en dierenarts Mathilde Uiterwijk.

De dierenarts verwacht het resultaat van het onderzoek in het voorjaar. 'Bij WBVR hebben ze nu de handen vol aan het detecteren van blauwtong bij dieren.'

Voorkeur van knutten

Aan de hand van de onderzoeksresultaten is te zien welke knuttensoorten een voorkeur hebben voor een bepaalde gastheer. 'Dat is bij deze soorten vaak een koe of schaap, waarschijnlijk een ander type dan in moerassen', zegt Uiterwijk.

Wanneer de verspreider bekend is, wordt ook duidelijk waar de knutten eieren leggen. 'Bij dit type is dit vaak rond de boerderij, zoals in mest, kuilresten en op vochtige plekken. Door bijvoorbeeld die resten op te ruimen of een lekkende kraan te repareren, wordt de verspreiding wellicht beperkt. Aan de knutten zelf kun je weinig doen', aldus de dierenarts.

Uiterwijk verwacht dat de knutten met de koudere nachten in aantocht minder actief worden en zich niet meer voortplanten. 'Maar ze worden in maart of april, als het wat warmer wordt, weer actief. Dan kunnen ze het virus weer verder verspreiden', vreest ze.