Polderen voor nieuw beheerplan in Natura 2000-gebied Arkemheen

Een uitkomst waar LTO Noord-bestuurder Fije Visscher, tevens gebruiker van landbouwgronden in de polder, content mee is. 'Het vorige plan riep veel weerstand op. Het gebied was niet gehoord, boeren hadden geen inspraak, cijfers waren verouderd en natuurorganisaties niet gehoord. Er werd voorbijgegaan aan het feit dat er al heel veel gebeurt in het gebied om optimale omstandigheden voor weidevogels te creëren. Bijvoorbeeld plasdrasgebieden en uitgestelde maaidata. Zo'n 95 procent van de grond ligt al onder beheersvergoeding. Dan moet je ook met de boeren in gesprek om tot een goed nieuw plan te komen.'

Dat het gebied niet voldoende betrokken is bij het plan, beaamt Mijnke van Kleef als senior beleidsmedewerker van provincie Gelderland. 'We hebben de kritiek ter harte genomen en het beheerplan opnieuw vorm gegeven, samen met de inwoners en gebruikers van polder Arkemheen.'

Effecten nog niet zichtbaar

Over waarom het spaak liep, licht Van Kleef een tipje van de sluier op. 'We hebben in Gelderland vorig jaar de beheerplannen van acht kleine Natura 2000-gebieden vernieuwd via een bepaalde procedure. Die beheerplannen waren vaak nog jong en de effecten ervan nog niet zichtbaar. Daarom zijn er geen compleet nieuwe plannen gemaakt, maar de oude vernieuwd. We dachten dat de partijen voldoende waren gehoord, maar in Arkemheen zijn er veel gebruikers en bleek dat niet zo te zijn.'

Wezenlijk punt waar boeren over vielen, was het omhoog zetten van het waterpeil vanwege de weidevogels. 'Wij zeggen: doe dit alleen op plekken waar het kan en ook echt resultaten geeft. Niet in de hele polder', benadrukt Visscher. In de beleving van de provincie zou dat waterpeil echt niet 'zomaar' omhoog worden gezet, stelt Van Kleef. 'Dat was het advies van het bureau dat het plan had opgesteld en zou uitgewerkt worden in een inrichtingsplan. Het stond er inderdaad niet handig in, alsof we al voor het inrichtingsplan met het waterpeil van het gebied aan de slag gingen.'

Een ander aandachtspunt was voor welke soorten het beheerplan nu eigenlijk bedoeld was. 'Weidevogels en soorten die in het kader van Natura 2000 beschermd moeten worden, waren in een plan beschreven. Terwijl er voor de Natura 2000-soorten in Arkemheen, smient en kleine zwaan, juridisch hardere eisen gelden dan voor andere soorten. In het nieuw op te stellen beheerplan kijken we beter wat er nodig en verplicht is voor Natura 2000-soorten. Daarnaast kijken we gezamenlijk welke maatregelen nodig zijn voor weidevogelsoorten. Dat is vaak op basis van vrijwilligheid.'

Was er juni 2022 nog een heftige bijeenkomst in Nijkerk, inmiddels staan praktisch alle neuzen dezelfde kant op, merken Visscher en Van Kleef. Er waren gesprekken en er kwamen een projectjgroep en een klankbordgroep. 'Er is alle ruimte voor inbreng. Af en toe zijn er wel tegenstrijdige belangen, maar we proberen met z'n allen de beste oplossing te zoeken', meldt Visscher.

Positief verrast

Van Kleef is positief verrast over de drive in het gebied om samen aan de slag te gaan. 'Iedereen is enthousiast en steekt er veel vrije tijd, energie en kennis in. De wil is er echt. Dat bevestigt mij wel dat we het eerst niet, maar nu wel goed doen in de provincie.'

Felle discussies of grote problemen verwachten beiden eigenlijk niet. Mogelijk gaat het nieuwe beheerplan eind dit jaar de inspraak in. Dan kunnen in 2024 een nieuw peilbesluit, beheerplan en weidevogelafspraken worden vastgelegd.