Weidegang en op ureum sturen mogelijk erkend als stikstofmaatregel

De cijfers komen uit het project 'Emissiearme bedrijfsvoering', waarbij alle mogelijke managementmaatregelen zijn onderzocht. Het project is een initiatief van adviesbureau Boerenverstand, Wageningen University & Research, Universiteit Leiden en Netwerk Grondig. Het is gefinancierd door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Tot nu toe werd de relatie tussen ureum en ammoniakemissie wel aannemelijk gemaakt, maar onvoldoende hardgemaakt. Dankzij meerjarig onderzoek is aangetoond dat sturen op ureum in de urine sturen op minder ammoniakvorming betekent. Dit ureumgehalte wordt direct beïnvloed door het eiwitpercentage in het voer.

Alles vervluchtigt

Onderzoek wijst uit dat al het ureum in de urine van koeien bij contact met mest wordt omgezet in ammoniak. Concreet betekent dit dat elke 5 gram urine-ureum leidt tot 2,8 gram ammoniak. Yvonne Verbeek van Boerenverstand: 'Urine-ureum hoeft slechts met een klein beetje urease, uit bacteriën in mest, in contact te komen op een stalvloer en dan vervliegt het als ammoniak.'

Bij weidegang vindt een scheiding van mest en urine aan de bron plaats. Dat verhindert de ammoniakvorming. De deelnemers aan het onderzoek hebben laten zien dat hun koeien meer dan gemiddelde weidegang krijgen. Dit betekent niet alleen minder ammoniakvorming door stalemissies en veldemissies bij het uitrijden.

Verhoeven: 'Wanneer op melkveebedrijven niet meer dan 40 kilo ammoniak per hectare per jaar wordt uitgestoten vanuit stal- en veldemissies, spreken we van een emissiearm bedrijf. Daarbij wordt een reductie van 30 procent ten opzichte van het landelijk gemiddelde behaald. Dat is voldoende om in het overgrote deel van Nederland de stikstofdoelen te halen.'

Toekomstperspectief

Met de reductie- en borgingstabel als resultaat van dit onderzoek ligt het volgens Verhoeven in de lijn der verwachting dat de overheid het project 'Emissiearme bedrijfsvoering' erkent. 'Voor de grondgebonden melkveehouder is dit een manier van boeren met toekomstperspectief.' Met een lagere veebezetting van 0,1 grootvee-eenheid (GVE) per hectare wordt de ammoniakuitstoot 2,6 kilo per hectare per jaar verlaagd.

Concreet betekent dit dat 1 procent minder ruw eiwit in het rantsoen leidt tot 2 kilo minder ammoniak per GVE per jaar. Voor 1.000 uur extra weidegang wordt een reductie gevonden van 2,6 kilo per GVE per jaar.

Omrekenen

De onderzoekers hebben hiervan een tabel gemaakt. Volgens Verhoeven kunnen de emissies per dierplaats worden omgerekend naar ammoniakemissie per hectare door de stalemissies te vermenigvuldigen met het aantal GVE en de veldemissies met het aantal hectares. Door dit op te tellen, ontstaat de totale emissie. Die is weer te delen door het aantal hectares om de emissie in kilo ammoniak per hectare te krijgen.

Bij de totale stalemissie moet ook de emissie van het jongvee worden meegenomen. 'We hebben een aparte tabel ontwikkeld voor het jongvee, waar met weidegang eveneens een ammoniakreductie is te hanteren. Hierdoor wordt ook die reductie meegenomen in het totaalplaatje', licht Verhoeven toe.