Blauwtong op vier schapenhouderijen in Utrecht en Noord-Holland

Blauwtong is niet overdraagbaar door direct contact tussen dieren en is bovendien niet besmettelijk voor mensen. Wel heeft een besmetting directe gevolgen voor de handel van levende herkauwers en hun sperma, eicellen en embryo's. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft de vier besmette bedrijven tijdelijk geblokkeerd, in afwachting van de resultaten van het bron- en contactonderzoek.

Landbouwminister Piet Adema: 'Het is vervelend dat het blauwtongvirus na zoveel tijd weer is vastgesteld in Nederland. Voor de betreffende houders is dit schrikken. Bij deze ziekte hoeven geen dieren te worden geruimd, zoals bij vogelgriep, gezien de aard van de ziekte.'

Aanvullende voorwaarden

Wel kunnen dieren er flink ziek van worden, weet Adema. 'De constatering zorgt in Nederland ook voor aanvullende voorwaarden voor de sector wanneer zij levende herkauwers en levende producten willen verhandelen binnen de EU. Dit heeft economische effecten. Samen met de NVWA zullen we de situatie nauwgezet monitoren.'

Getroffen bedrijven worden geblokkeerd en kunnen geen dieren meer afvoeren. Verder is er geen sprake van vervoersbeperkingen binnen Nederland. Voor export is alleen rechtstreekse export naar de slacht zonder beperkingen mogelijk. Voor export van levende dieren en producten van herkauwers binnen Europa en derde landen worden de certificeringseisen op korte termijn aangepast.

Beet van vliegjes

Het blauwtongvirus komt voornamelijk voor bij schapen, maar kan ook voorkomen bij runderen en andere herkauwers. De besmetting komt tot stand door de beet van knutten, die vliegjes zijn besmet met het virus. De ziekteverschijnselen zijn wisselend, van symptoomloos tot zeer ernstig. Normaliter is de ziekte niet dodelijk, maar door complicaties als slecht eten kan sterfte toch voorkomen.

Bij schapen zijn de verschijnselen hoge koorts, neusuitvloeiing, dikke lippen, speekselen, rode tot paarsblauwe slijmvliezen, een dikke tong en wonden aan de zijkant van de tong, op de tandloze rand van de kaak en op de wangen. Verder wordt oedeem (zwelling) tussen de kaaktakken gezien en kreupelheid (door gezwollen kroonranden met pijn), veel liggen, staan met poten bij elkaar en een bolle rug.

Koeien

Bij koeien verloopt de ziekte vaak symptoomloos, maar ook bij die dieren kunnen de ernstige symptomen als bij het schaap worden waargenomen. In combinatie met hitte is het van belang om extra alert te zijn op afwijkend gedrag en/of de klinische symptomen.

Nederland zal de besmetting melden bij de Europese Commissie. Per direct wijzigen de certificeringseisen voor de handel in levende herkauwers en hun levende producten (sperma, eicellen en embryo's) en gelden aanvullende voorwaarden voor de handel naar andere EU-lidstaten, zoals quarantaine of extra testen.

Economische gevolgen

De gewijzigde certificeringseisen zullen merkbare economische gevolgen hebben voor de sector. De handel met derde landen kan ook worden beïnvloed door deze uitbraken. De sector is over deze wijzigingen geïnformeerd.

LTO Nederland roept veehouders op om alert te zijn op symptomen van blauwtong bij dieren. 'Als u dieren hebt met verschijnselen die mogelijk duiden op blauwtong, neem dan zo snel mogelijk contact op met de dierenarts. Bij een verdenking zal de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit worden ingeschakeld. Indien dieren binnen staan, zorg dan voor insectenwerendgaas en gebruik eventueel insecticiden om knutten te weren.'