'Ziekten daar bestrijden, zodat ze niet hierheen komen'

Wat is de belangrijkste opgave van Wageningen Bioveterinary Research?

'Het ontwikkelen en verbeteren van diagnostiek en vaccins. Niet alleen om in te zetten ter bestrijding van tropische dierziekten die zich in Europa dreigen te vestigen, maar ook ter bestrijding van ziekten die nu alleen nog in de tropen voorkomen. Als we dierziekten daar onder controle krijgen, neemt de kans ook af dat ze hier in Europa arriveren.'

Het Afrikaanse, door muggen overdraagbare Rift Valley fever-virus kan landbouwhuisdieren en de mens ernstig ziek maken

Jeroen Kortekaas, viroloog bij Wageningen Bioveterinary Research

Hoe groot schat u de ernst van nieuwe tropische dierziekten in?

'De eerste introductie van een virus kan schade toebrengen, omdat het immuunsysteem van de inlandse landbouwhuisdieren het virus nog niet eerder heeft gezien. Neem bijvoorbeeld het blauwtongvirus dat door knutten wordt verspreid. Na blauwtong kwam het Schmallenbergvirus. Beide zijn nog steeds aanwezig in Europa, maar gelukkig ongevaarlijk voor de mens.'

Welke tropische dierziekten vormen de grootste bedreiging?

'Het onderzoek richt zich op virussen die door insecten worden overgedragen en niet alleen gevaarlijk zijn voor dieren, maar ook voor de mens. Het door muggen overdraagbare Rift Valley fever-virus, dat in heel Afrika voorkomt, kan landbouwhuisdieren en de mens ernstig ziek maken. Een grote bedreiging. Maar over enkele jaren zal een effectief vaccin beschikbaar komen. Voor het Shunivirus is dit nog niet in zicht. Het Shunivirus is veel gevaarlijker voor dieren dan het Schmallenbergvirus. Of het gevaarlijk is voor de mens is nog onduidelijk. '

Wat is er te doen tegen Afrikaanse varkenspest?

'Diverse onderzoeksgroepen werken al jaren aan een vaccin tegen deze ziekte, met gering resultaat. Maar recente ontwikkelingen geven weer hoop dat ook deze ziekte ooit bestreden kan worden door vaccinatie.'

Wat kan en moet er beter?

'Wij blijven te veel achter de feiten aanlopen. Bovendien is de industrie, hoe begrijpelijk ook, te terughoudend in de ontwikkeling van vaccins tegen dierziekten die in welvarende landen nog geen probleem vormen. Een effectieve aanpak van zoönotische, door insecten overdraagbare ziekten vereist een intensieve samenwerking van artsen, dierenartsen, epidemiologen, virologen, entomologen en ondersteuning van de industrie en het bedrijfsleven. Daarom is in 2016 het 'Netherlands Center for One Health' opgericht.'