Te veel bestrijdingsmiddelen in water natuur- en recreatiegebieden

Dat blijkt uit onderzoek van het Centrum voor Milieuwetenschappen van de Universiteit Leiden. Vervuild water levert risico's op voor natuur en gezondheid. Opdrachtgever Natuur & Milieu noemt de resultaten 'alarmerend' en vreest 'grote ecologische schade'.

In lagere concentraties, die binnen de norm vallen, zijn schadelijke bestrijdingsmiddelen aanwezig in wel 80 procent van de onderzochte gebieden. Dat waren er in totaal 153.

Voor een aantal stoffen worden de normen tot wel honderd keer overschreden. In het onderzoek is specifiek gekeken naar bestrijdingsmiddelen waar de Europese Unie van af wil zodra een minder schadelijk alternatief is ontwikkeld. Ze zijn nu nog legaal, omdat ze bijvoorbeeld veel in de landbouw worden gebruikt. Ook het veelbesproken glyfosaat, dat mogelijk kankerverwekkend is, werd onderzocht. De stof zit in ongeveer de helft van de onderzochte wateren.

Niet gedaald

Het onderzoek duidt erop dat de laatste jaren geen vooruitgang zit in het tegengaan van watervervuiling met giftige stoffen. In tien jaar tijd zijn de overschrijdingen niet gedaald volgens deze studie. Nederland zal de komende jaren flink aan de slag moeten om te voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water. Uiterlijk in 2027 moeten alle EU-landen aan de doelen uit die richtlijn voldoen. Uit diverse publicaties is al gebleken dat Nederland daar nu bij lange na niet aan voldoet.

Dat kan grote gevolgen hebben, zo zeggen milieuorganisaties, maar bijvoorbeeld ook de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur. Dit belangrijke adviesorgaan waarschuwde in mei het kabinet en de Tweede Kamer dat de doelen met het huidige beleid niet worden gehaald. Daardoor kunnen volgens de raad veel economische activiteiten gaan vastlopen, vergelijkbaar met hoe dat eerder is gebeurd in het stikstofdossier.

Ondertussen pleit Natuur & Milieu voor een verbod op niet-toetsbare stoffen. Daarnaast wil de organisatie een 'toxiciteitsbelasting' ingevoerd zien worden. Daardoor zouden de meest giftige middelen duurder worden, waardoor gebruikers worden gestimuleerd om aan de slag te gaan met minder schadelijke producten. In Denemarken bestaat een dergelijke belasting al.